[Mission 2022] ದೈನಂದಿನ ಪ್ರಚಲಿತ ಘಟನೆಗಳು ದಿನಾಂಕ – 12ನೇ ನವೆಂಬರ 2021

ಪರಿವಿಡಿ:

 ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 1:

1. ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್.

2. ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್.

3. ದೆಹಲಿಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ 2041, ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳು.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:

1. ಸಚಿವರ ವಿರುದ್ಧ ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ನಿರ್ಣಯ.

2. ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (APEC).

ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:

1. RBI ಗವರ್ನರ್ ಶಕ್ತಿಕಾಂತ ದಾಸ್ ಅವರು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

2. ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್.

ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಗತಿಗಳು:

1. ಪಕ್ಕೆ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ.

2. ಭಾರತೀಯ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (FSSAI).

ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 1

ವಿಷಯಗಳು: ಭೂಕಂಪಗಳು, ಸುನಾಮಿ, ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಚಂಡಮಾರುತ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು, ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸ್ಥಳ- ನಿರ್ಣಾಯಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು (ಸಾಗರಗಳು ಮತ್ತು ಐಸ್-ಕ್ಯಾಪ್ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ) ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳು.

ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್:

(Daylight Saving Time)

ಸಂದರ್ಭ:

ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್ (Daylight saving time)  ಇದು ಈ ವಾರ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕಳೆದ ವಾರಾಂತ್ಯದಿಂದ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಟೈಮ್’/ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸಮಯ (Standard Time) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು, ಜನರು ತಮ್ಮ ಗಡಿಯಾರವನ್ನು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಇದು ಅವರಿಗೆ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್ ಎಂದರೇನು?

ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್ (Daylight Saving Time – DST) ಅನ್ನು ಬೇಸಿಗೆ ಸಮಯ (Summer Time) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ದಿನದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಗಡಿಯಾರಗಳನ್ನು ‘ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಟೈಮ್’ ಗಿಂತ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಮುಂದೆ ಚಲಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಈ DST.

1. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಮೊದಲು ಬೆಂಜಮಿನ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್ ಅವರು 1784 ರಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿದರು.
2. ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಹಗಲಿನ ಬೆಳಕನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಗಡಿಯಾರಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಚ್ ಅಥವಾ ಏಪ್ರಿಲ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಸೆಟ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಅಥವಾ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಒಂದು ಗಂಟೆಯಷ್ಟು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಸೆಟ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

DST ಬಳಸುವ ಉದ್ದೇಶಗಳು:

1. ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು: ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯ (Energy Efficiency) ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಗಮನವು ‘ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್’ (DST) ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಡಿಎಸ್‌ಟಿ ಒಂದು ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ.
2. ಸೂರ್ಯೋದಯ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತವನ್ನು ಗಡಿಯಾರಗಳ ವಿಳಂಬದೊಂದಿಗೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ದಿನದ ದೀರ್ಘ ಸಮಯವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಸಾಮಾನ್ಯ ದೈನಂದಿನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದು.
4. ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್ (DST) ಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು/ಇಂಧನವನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು.

ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿಗಳು:

ಕೃಷಿ ಕಾಳಜಿ: ಹಗಲು ಉಳಿತಾಯ ಸಮಯವನ್ನು (DST) ರೈತರು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ,ಇಬ್ಬನಿ ಆವಿಯಾದ ನಂತರ ಧಾನ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕಾರಣ.ಹಾಗಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಬೇಗ ಬಂದು ಬೇಗ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಅವರ ಶ್ರಮ ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.

‘ಹಗಲು ಉಳಿಸುವ ಸಮಯ’/ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್ ‘ಹೈನುಗಾರರನ್ನು’ ಕೂಡ ಚಿಂತೆಗೀಡುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರ ಹಸುಗಳು ಹಾಲುಕರೆಯುವ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮೊದಲು ಹಾಲು ನೀಡುವ ಬಾಧ್ಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ತೊಂದರೆಗಿಡಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಗಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ: US ನಾದ್ಯಂತ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ-ಸಂಬಂಧಿತ ಗಾಯಗಳ ಅಧ್ಯಯನವು ಸೋಮವಾರ ‘ಡೇಲೈಟ್ ಸೇವಿಂಗ್ ಟೈಮ್’ ಗೆ ಶಿಫ್ಟ್ ಆದ ನಂತರ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದ ಗಾಯಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಸುಮಾರು 6 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ.

ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ: DST ನಂತರ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ, ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಕತೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಜನರು ದಣಿದಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ತು ಪಡುತ್ತಾರೆ.

ವಿಷಯಗಳು: ಜಾಗತಿಕ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ 18ನೇ ಶತಮಾನ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಘಟನಾವಳಿಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ, ವಿಶ್ವ ಸಮರ.

ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್:

(Atlantic Charter)

ಸಂದರ್ಭ:

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಯುಎಸ್ ಏರ್ ಫೋರ್ಸ್‌ನ ಬ್ರಿಗೇಡಿಯರ್ ಜನರಲ್ ರಾಬರ್ಟ್ ಸ್ಪಾಲ್ಡಿಂಗ್ ಅವರು ‘ಡಿಜಿಟಲ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್’ ಅನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ-ಖಾಸಗಿ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.

ಈ ಉಪಕ್ರಮದ ಕುರಿತು:

1. ಈ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್‌ (Atlantic Charter) ನ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ AUKUS ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ ಭದ್ರತಾ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು/ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ.
2. ‘ಡಿಜಿಟಲ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ,ತಮ್ಮ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು.
3. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ನೀತಿ ಸಲಹೆ, ಹೂಡಿಕೆ ಚಾಲಕರು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ:

ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಯುಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋ ಬೈಡನ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಬೋರಿಸ್ ಜಾನ್ಸನ್ ಅವರು ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಘೋಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ ವಿನ್ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್ ಡಿ. ರೂಸ್ವೆಲ್ಟ್ ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ 1941 ರಲ್ಲಿ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ್ದರು.

1. “ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಸಮಾಜದ ತತ್ವಗಳು, ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು” ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲು ಉಭಯ ನಾಯಕರು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಕುರಿತು:

ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ (1939-45) ಹೊರಡಿಸಿದ ಜಂಟಿ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಒಂದು ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ವನ್ನು  ರೂಪಿಸಿತು.

1. ಈ ಘೋಷಣಾ ಪತ್ರವನ್ನು ಮೊದಲು ಆಗಸ್ಟ್ 14, 1941 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ನಂತರ 26 ಮಿತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಜನವರಿ 1942 ರ ವೇಳೆಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದವು.
2. ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು, ವ್ಯಾಪಾರ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ನಿಶ್ಯಸ್ತ್ರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿನ ಮನವಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
3. ಈ ದಾಖಲೆಯನ್ನು 1945 ರಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:

ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಚಾರ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಸಾಮೂಹಿಕ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

1. ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದಿಂದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಲಾಭಗಳನ್ನು ಪಡೆಯದಿರಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡವು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನಾಗರಿಕರ ಇಚ್ಚೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದವು.
2. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಂದ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಸರಕಾರ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮದೇಯಾದ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವುದು.
3. ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು ಇರಬೇಕು.

ವಿಷಯಗಳು: ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಬಡತನ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಗರೀಕರಣ, ಅವುಗಳ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು.

ದೆಹಲಿಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ 2041, ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳು:

(Delhi’s Master Plan 2041, its key areas and challenges)

ಸಂದರ್ಭ:

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ದೆಹಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ‘ದೆಹಲಿ ಗಾಗಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ 2041’(Master Plan for Delhi 2041) ಕರಡು ಯೋಜನೆಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. ಈ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್‌ ನ ಕರಡನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರಿಂದ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಈಗ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವ ಕೊನೆಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 24 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.

1. ಈ ಮಹಾಯೋಜನೆಯ ಕರಡನ್ನು ಈ ವರ್ಷದ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಂದ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.
2. ಆಕ್ಷೇಪಣೆ ಮತ್ತು ಸಲಹೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಭೂಮಾಲೀಕ ಸಂಸ್ಥೆಯು (land-owning agency) ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಧಿಸೂಚಿಸಲು ಎರಡರಿಂದ ಮೂರು ತಿಂಗಳುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ‘ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್’ ಎಂದರೇನು?

ಯಾವುದೇ ನಗರದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಂಬುದು ನಗರ ಯೋಜಕರು ಮತ್ತು ಅದರ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆತನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಅಥವಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ (Vision Document) ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನಗರದ ಭವಿಷ್ಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒಂದು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ವಸತಿ, ಸಾರಿಗೆ, ಸಮುದಾಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಭೂ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಶಿಫಾರಸುಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ದೆಹಲಿಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ 2041 ಎಂದರೇನು?

1. ‘ದೆಹಲಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ – 2041’ ನ ಉದ್ದೇಶವು 2041 ರ ವೇಳೆಗೆ ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರ, ವಾಸಯೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕ ಅಥವಾ ಸ್ಪಂದನ ಶೀಲ ನಗರವನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವುದು.
2. ವಸತಿ ವಲಯ: ವಸತಿ ವಲಯದ ಕರಡು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಲಸಿಗರನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಖಾಸಗಿ ವಲಯ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಆಹ್ವಾನಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
3. ‘ಬಳಕೆದಾರ ಪಾವತಿಸುವಿಕೆ’ ತತ್ವ(‘User pays’ principle): ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು,ಈ ಕರಡು ‘ಬಳಕೆದಾರ ಪಾವತಿಸುವ’ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಮೋಟಾರುರಹಿತ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಖಾಸಗಿ / ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆದಾರರು ಅಧಿಕೃತ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕು.
4. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯನ್ನು ಹಸಿರು ಇಂಧನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ತಂತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ವಾಹನ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಸಂಚಾರ ಆಧಾರಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ (Transit-Oriented Development -TOD) ಬಹು-ಬಳಕೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
5. ಕರಡು, ಯಮುನಾ ನದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ‘ಬಫರ್ ವಲಯ’ದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಗಡಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ – ನಗರದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲೆಲ್ಲ 300 ಮೀಟರ್ ಅಗಲದ’ ಬಫರ್ ವಲಯ ‘ರಚಿಸಲಾಗುವುದು.

ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು:

1. ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ತಾಣಗಳು, ಸಾಮೂಹಿಕ ಅಡಿಗೆಮನೆ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕತಡೆಯನ್ನು (Quarantine Space)ಒದಗಿಸಲು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಮುದಾಯ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ.
2. ರಾತ್ರಿಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉತ್ಸವಗಳು, ಬಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮನರಂಜನೆ, ಮೆಟ್ರೋ, ಕ್ರೀಡಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ಅಂಗಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ದೆಹಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ (DDA) ನೈಟ್ ಲೈಫ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಯಾಂತ್ರಿಕ ವಾತಾಯನ(mechanical ventilation systems) ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳು,ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ತೆರೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಕಡ್ಡಾಯ ರಚನೆ, ಉತ್ತಮ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಪ್ರಮಾಣಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೂಲಕ ವಾಯುಗಾಮಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ (airborne epidemics) ರೋಗಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ.

ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿನ ಸವಾಲುಗಳು:

1. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷ
2. ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಹಣದ ಕೊರತೆ
3. ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ
4. ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ದ್ವಿಗುಣತೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 2

ವಿಷಯಗಳು:ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗಗಳು – ರಚನೆ, ಕಾರ್ಯವೈಖರಿ, ವ್ಯವಹಾರದ ನಡಾವಳಿಗಳು, ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸವಲತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಇವುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು.

ಸಚಿವರ ವಿರುದ್ಧ ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ನಿರ್ಣಯ:

(Privilege motion against Minister)

ಸಂದರ್ಭ:

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ (National Monuments Authority – NMA)ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮಾಜಿ ಸಂಸದ ತರುಣ್ ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿರುವ ಕುರಿತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವ ಜಿ. ಕಿಶನ್ ರೆಡ್ಡಿ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಮುಖ್ಯ ಸಚೇತಕ (Chief Whip) ಜೈರಾಂ ರಮೇಶ್ ಅವರು ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ‘ತರುಣ್ ವಿಜಯ್’ ಈ ಹುದ್ದೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳಲು ಅರ್ಹರಲ್ಲ ಎಂದು ಜೈರಾಮ್ ರಮೇಶ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?

‘ಪ್ರಾಚೀನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಾತತ್ವ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಅವಶೇಷಗಳು (ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶೀಲನೆ) ಕಾಯಿದೆ, 2010 (Ancient Monuments and Archaeological Sites and Remains (Amendment and Validation) Act, 2010) ರ ಪ್ರಕಾರ, ‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ’ (NMA) ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು,“ಪುರಾತತ್ವ, ದೇಶ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣ ಯೋಜನೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಪರಂಪರೆ, ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಅಥವಾ ಕಾನೂನಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಬೀತಾದ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿರುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.”

ಅದರ ನಂತರವೂ,NMA ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹುದ್ದೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮಾರ್ಚ್ 2010 ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಅರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದಿಲ್ಲ.

‘ಸಂಸದೀಯ ಸವಲತ್ತುಗಳು’ ಯಾವುವು?

ಸಂಸದೀಯ ಸವಲತ್ತುಗಳು (Parliamentary Privileges), ಮೂಲತಃ ಸದನದ ಸದಸ್ಯರು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸದನದ ಸದಸ್ಯರ ವಿರುದ್ಧ ಅಥವಾ ಅವರ ಶಾಸಕಾಂಗ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಹೇಳಿಕೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ನಾಗರಿಕ ಅಥವಾ ಅಪರಾಧ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು “ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು”.

ಸಂಸದೀಯ ಸವಲತ್ತುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳು:

1. ಸಂವಿಧಾನದ 105 ನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತು, ಅದರ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಸಮಿತಿಗಳ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ 105 ನೇ ವಿಧಿಯು ಎರಡು ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಾಕ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ನಡಾವಳಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಹಕ್ಕು.
2. 1908 ರ ಸಿವಿಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಸಂಹಿತೆಯಲ್ಲಿ, ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಸವಲತ್ತುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಸದನಗಳ ಸಭೆ ಅಥವಾ ಅದರ ಸಮಿತಿಯ ಸಭೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ನಲವತ್ತು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡ ನಲವತ್ತು ದಿನಗಳ ನಂತರ ನಾಗರಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಡಿಯಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಸುಪರ್ದಿಗೆ ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮತ್ತು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಅದೇ ರೀತಿ ಸಂವಿಧಾನದ 194 ನೇ ವಿಧಿಯು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗಗಳು, ಅದರ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಸಮಿತಿಗಳು ಪಡೆದ ಅಧಿಕಾರಗಳು, ಸವಲತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದರೇನು?

ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಅದು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ದಂಡದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ, ಅಧಿಸೂಚಿತ ನಿಯಮಗಳಿಲ್ಲ.

1. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದನದ ಕಾರ್ಯ ಕಲಾಪಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟುಮಾಡುವ ಅಥವಾ ತಡೆಯೊಡ್ಡುವ ಅಥವಾ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಡ್ಡಿಯಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸದನ, ಅದರ ಸಮಿತಿಗಳು ಅಥವಾ ಸದಸ್ಯರ ಭಾಷಣಗಳು, ಸ್ಪೀಕರ್‌ನ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು, ಸದನದಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸುವುದು, ಸದನದ ನಡಾವಳಿಗಳ ಕುರಿತು ಸುಳ್ಳು ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡಿ, ಮಾನ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು.
3. ಯಾವುದೇ ಸದನದ ಯಾವುದೇ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಚಲನೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಟಿಸ್ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ / ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಪಾತ್ರ:

ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು, ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ / ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮೊದಲ ಹಂತ.

1. ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ / ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಅವರು, ಸವಲತ್ತುಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ಸ್ವತಃ ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸವಲತ್ತುಗಳ ಸಮಿತಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು.
2. ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ / ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಸಂಬಂಧಿತ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಲನೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿದರೆ, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಚಲನೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆ:

1. ಸಂವಿಧಾನವು, ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದನ ಅಥವಾ ಅದರ ಯಾವುದೇ ಸಮಿತಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲು ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಈ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.
2. ಆದಾಗ್ಯೂ,ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು, ಸಂಸತ್ತಿನ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದ್ದರೂ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸಂವಿಧಾನದ 361 ನೇ ವಿಧಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು:

1. ಸದನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಸವಲತ್ತು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಕೆಳಮನೆಯಲ್ಲಿ 15 ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮನೆಯಲ್ಲಿ 11 ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
2. ಸದನದಲ್ಲಿನ ಪಕ್ಷಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
3. ನಿರ್ಣಯದ ಕುರಿತ ಮೊದಲ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಸ್ಪೀಕರ್ ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
4. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ, ಸವಲತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಅಥವಾ ತಿರಸ್ಕಾರದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಪೀಕರ್ ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಸವಲತ್ತುಗಳ ಸಮಿತಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ.
5. ಸಮಿತಿಯು,ಆರೋಪಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ನೀಡಿದ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿಂದ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಅದರ ಸದಸ್ಯರ ಅಪಮಾನವಾಗಿದೆಯೇ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಮುಂದೆ ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವು ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ನಿರೂಪಣೆ ಗೊಂಡಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.
6. ಸಮಿತಿಯು ಅರೆ-ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, ಅದರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ವಿಷಯಗಳು: ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಗಳು, ಅವುಗಳ ರಚನೆ, ಮತ್ತು ಆದೇಶ.

ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (APEC):

(Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC)

ಸಂದರ್ಭ:

ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಈ ವರ್ಷದ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (Asia-Pacific Economic Cooperation-APEC) ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ.

1. ಕರೋನವೈರಸ್ನ ನಿರಂತರ ಏಕಾಏಕಿ/ಔಟ್ ಬ್ರೆಕ್ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಯಾಣದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದಾಗಿ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಸತತ ಎರಡನೇ ವರ್ಷವು ಕೂಡ ವರ್ಚುವಲ್ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
2. ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ, ಯಾವಾಗಲೂ, ‘ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ’ (APEC) ದ 21 ಸದಸ್ಯರು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಕರಿಸಬಹುದುದಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ.

APEC ಕುರಿತು:

1989 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (APEC), ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬನೆಯ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಇರುವ ಒಂದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಗುರಿ: ಸಮತೋಲಿತ, ಅಂತರ್ಗತ, ಸುಸ್ಥಿರ, ನವೀನ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತರನ್ನಾಗಿಸುವುದು.

ಕಾರ್ಯಗಳು:

ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು APEC ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

1. ವಿವಿಧ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ, APEC ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕೌಶಲ್ಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
2. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, APEC ಸದಸ್ಯರು ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
3. ಈ ವೇದಿಕೆಯು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಪ್ರದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಪತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (APEC) ನ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು:

APEC 21 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬ್ರೂನಿ ದಾರುಸ್ಸಲಾಮ್, ಕೆನಡಾ, ಚಿಲಿ, ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್- ಚೀನಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಜಪಾನ್, ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಕೊರಿಯಾ, ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್, ಪಪುವಾ ನ್ಯೂಗಿನಿಯಾ, ಪೆರು, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ರಷ್ಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ , ಸಿಂಗಾಪುರ, ಚೈನೀಸ್-ತೈಪೆ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, USA, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ.

ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ:

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, APEC ನ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸುಮಾರು 3 ಶತಕೋಟಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ಈ ಗುಂಪು ವಿಶ್ವದ ‘ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನ’ಕ್ಕೆ 60% ರಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. APEC ಗುಂಪಿನ ದೇಶಗಳು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರದಾದ್ಯಂತ, ಚಿಲಿಯಿಂದ ರಷ್ಯಾ, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಿಂದ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿವೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 3

ವಿಷಯಗಳು: ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್, ನ್ಯಾನೊ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ.

RBI ಗವರ್ನರ್ ಶಕ್ತಿಕಾಂತ ದಾಸ್ ಅವರು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ:

(RBI governor Shaktikanta Das sounds alarm on cryptocurrencies)

ಸಂದರ್ಭ:

ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಗವರ್ನರ್ ಶಕ್ತಿಕಾಂತ ದಾಸ್ ಅವರು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಬಳಕೆಯ ಕುರಿತ  ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಸಂಭಾವ್ಯ ಅಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಕಾಳಜಿಗಳು: ಸ್ಥೂಲ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಬಹಳ ಗಂಭೀರವಾದ ಕಾಳಜಿಯಾಗಿದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ:

ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೇಲಿನ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಆರ್‌ಬಿಐ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರೇಜ್ / ಉತ್ಸಾಹ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು ತೀವ್ರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉನ್ಮಾದದ ​​ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.

ಇದುವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ:

1. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಕುರಿತು ಇನ್ನೂ ಕಾನೂನು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವು ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತಜ್ಞರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಿಗಳಿಂದ ಅನಿಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ.
2. ಹಲವಾರು ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಇರಿಸಬಹುದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ಥಿತಿ:

1. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಕುರಿತ ಅಂತರ್-ಮಿನಿಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಸಮಿತಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ-ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾದ ಯಾವುದೇ ವರ್ಚುವಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಖಾಸಗಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಹೇರುವಂತೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ.
2. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್‌ಬಿಐ) ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
3. ಮಾರ್ಚ್ 2020 ರಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, 2018 ರಲ್ಲಿ RBI ಹೊರಡಿಸಿದ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಅಸಿಂಧುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು,. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಆರ್ಬಿಐ ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ (“ಅನುಸರಣೆ” ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ”).

 ‘ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ’ ಎಂದರೇನು?

ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳು  (Cryptocurrencies) ಒಂದು ರೀತಿಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಗ್ರಫಿ ನಿಯಮಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಗ್ರಫಿ ಎನ್ನುವುದು ಕೋಡಿಂಗ್ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಕಲೆ. ಇದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ನಗದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲದೆ ಒಂದು ಪಕ್ಷವು ಇನ್ನೊಂದು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ

ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಎನ್ನುವುದು ಸದ್ಯ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ವತಂತ್ರ ಡಿಜಿಟಲ್ ದುಡ್ಡುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಈ ದುಡ್ಡಿಗೆ ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನ ಖಾತರಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬಳಕೆದಾರರ ಸಮುದಾಯವೇ ಇದಕ್ಕೆ ಖಾತರಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಪ್ರಪಂಚದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿಯೂ ಚಲಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ದುಡ್ಡು ಆಗಿದೆ.

ಉದಾಹರಣೆ: ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್, ಎಥೆರಿಯಮ್  (Ethereum) ಇತ್ಯಾದಿಗಳು.

ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಕಾರಣಗಳು:

1. ಕ್ರೆಡಿಟ್ / ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಂತಹ ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
2. ಇತರ ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಿಂತ ಅಗ್ಗದ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ.
3. ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅನಾಮಧೇಯತೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ.
4. ಆಧುನಿಕ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಬಳಕೆದಾರರ “ವ್ಯಾಲೆಟ್” ಅಥವಾ ಖಾತೆ ವಿಳಾಸದ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಇದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೀ ಮತ್ತು ಪೈರೇಟ್ ಕೀಲಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ತೆರೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ.
5. ಖಾಸಗಿ ಕೀಲಿಯು ವ್ಯಾಲೆಟ್ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ.
6. ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಶುಲ್ಕಗಳು ಕಡಿಮೆ.

ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಯ ಅನನುಕೂಲಗಳು:

1. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ವಹಿವಾಟಿನ ಬಹುತೇಕ ರಹಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಅಕ್ರಮ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ, ತೆರಿಗೆ-ವಂಚನೆ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ-ಹಣಕಾಸು ಮುಂತಾದ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
2. ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ / ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
3. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೌಲ್ಯವು ಬೇರೆಡೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ.
4. ಈ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್‌ನಂತಹ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಯು ಯಾವುದೇ ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಳವಳವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್‌ನ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವು ಅದರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದೆ.

RBI ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲು ಕಾರಣಗಳು:

1. ಸಾರ್ವಭೌಮ ಗ್ಯಾರಂಟಿ(Sovereign guarantee): ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವುಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಲ್ಲ.
2. ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಏರಿಳಿತ (Market volatility): ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳ ಊಹಿಸಬಹುದಾದ ಸ್ವಭಾವವು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಬಾಷ್ಪಶೀಲವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್‌ನ ಮೌಲ್ಯವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2017 ರಲ್ಲಿ $ 20,000 ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 2018 ರಲ್ಲಿ $ 3,800 ಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ.
3. ಭದ್ರತಾ ಅಪಾಯ: ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಖಾಸಗಿ ಕೀಯನ್ನು ಕೆಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ (ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಖಾತೆಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಈ ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಮರುಹೊಂದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ) ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಕ್ರಿಪ್ಟೋ ಕರೆನ್ಸಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
4. ಮಾಲ್ವೇರ್ ಬೆದರಿಕೆಗಳು: ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಖಾಸಗಿ ಕೀಲಿಗಳನ್ನು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು (ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಅಥವಾ ವ್ಯಾಲೆಟ್) ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಮಾಲ್ವೇರ್ ಅಥವಾ ಹ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
5. ಮನಿ ಲಾಂಡರಿಂಗ್.

ಎಸ್‌ಸಿ ಗರ್ಗ್ ಸಮಿತಿ ಶಿಫಾರಸುಗಳು (2019):

1. ಯಾವುದೇ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ, ಮಾಲೀಕತ್ವ, ವಹಿವಾಟು ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಾದರೂ ನಿಷೇಧಿಸಬೇಕು.
2. ಸಮಿತಿಯಿಂದ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯ ವಹಿವಾಟು ಅಥವಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ಒಂದರಿಂದ 10 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
3. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ಬಳಕೆದಾರರು ಗಳಿಸಿದ ಬೊಕ್ಕಸ ಅಥವಾ ಲಾಭದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟ ಯಾವುದು ಹೆಚ್ಚೋ ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತದ ವಿತ್ತೀಯ ದಂಡವನ್ನು ವಿಧಿಸುವ ಕುರಿತು ಸಮಿತಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು.
4. ಆದರೆ, ‘ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಂದ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯ’ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಕ್ತ ಮನಸ್ಸು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಸಮಿತಿಯು ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು.

ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ:

1. ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕಾನೂನನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮುಂದೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಕಾಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
2. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ‘ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ’ (Central bank digital currency CBDC) ಯನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಲು ಅನುಷ್ಠಾನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ವರ್ಷದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.

ವಿಷಯಗಳು: ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್, ನ್ಯಾನೊ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ.

ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್:

(Cord Blood Banking)

ಸಂದರ್ಭ:

ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ (Cord Blood Banking) ಸೇವೆಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು 2016 ರಲ್ಲಿ $1,126 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೌಲ್ಯದ್ದಾಗಿತ್ತು,ಮತ್ತು 2017 ರಿಂದ 2023 ರವರೆಗೆ ಅದರ ಸಂಯುಕ್ತ ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರವನ್ನು (Compound annual growth rate – CAGR) 13.8% ರಷ್ಟು ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇದು 2023 ರ ವೇಳೆಗೆ $2,772 ಮಿಲಿಯನ್ ತಲುಪಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ನಂತಹ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ‘ಗರ್ಭನಾಳ ರಕ್ತ’ / ಹೊಕ್ಕುಳುಬಳ್ಳಿ (Cord Blood)  ಸ್ಟೆಮ್‌ಸೆಲ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾಗೃತಿಯಿಂದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಹೆಚ್ಚಿವೆ,ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೊಕ್ಕಳು ಬಳ್ಳಿಯ ರಕ್ತನಿಧಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳ (Cord Blood Banking Services) ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.

‘ಗರ್ಭನಾಳ / ಹೊಕ್ಕುಳುಬಳ್ಳಿ ರಕ್ತ’ (Cord Blood)  ಎಂದರೇನು?

‘ಗರ್ಭನಾಳ ರಕ್ತ’/ಹೊಕ್ಕಳು ಬಳ್ಳಿ, ಇದನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಗುವಿನ ಜನನದ ನಂತರ ಹೊಕ್ಕುಳುಬಳ್ಳಿ  (Umbilical Cord) ಮತ್ತು ಜರಾಯು (ಪ್ಲೆಸಂಟಾ- Placenta)ಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ರಕ್ತವಾಗಿದೆ.

1. ಇದು ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಬಳಸಬಹುದಾದ ಹೆಮಟೊಪಯಟಿಕ್ ಸ್ಟೆಮ್ ಸೆಲ್ (Hematopoietic Stem Cells)ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಿಶೇಷ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

‘ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್’ ಎಂದರೇನು?

ಭವಿಷ್ಯದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಮಗುವಿನ ಗರ್ಭನಾಳ/ಹೊಕ್ಕುಳುಬಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಪ್ಲೆಸಂಟಾಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ರಕ್ತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಕಾಂಡಕೋಶಗಳ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಇತರ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಮತ್ತು ಕ್ರಯೋಜೆನಿಕ್ ಆಗಿ ಘನೀಕರಿಸುವ (freezing) ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

1. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಹೊಕ್ಕಳು ಬಳ್ಳಿಯ ರಕ್ತ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಮಟೊಲಾಜಿಕಲ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಮಟೊಪಯಟಿಕ್ ಸ್ಟೆಮ್ ಸೆಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪ್ಲಾಂಟೇಶನ್‌ ನ ಮೂಲವಾಗಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
2. ಇತರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ,ಹೊಕ್ಕಳು ಬಳ್ಳಿಯ ರಕ್ತವನ್ನು ಕಾಂಡಕೋಶಗಳ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸುವುದನ್ನು ಇನ್ನೂ ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

‘ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್’ ನ ಸಂಭವನೀಯ ಉಪಯೋಗಗಳು:

ಹೊಕ್ಕುಳಬಳ್ಳಿಯ ದ್ರವ (Umbilical Cord) ವು ಕಾಂಡಕೋಶಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ.

1. ಈ ಕಾಂಡಕೋಶಗಳು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ರಕ್ತಹೀನತೆಯಂತಹ ರಕ್ತದ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇಹದ ರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವ ಕೆಲವು ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಹೊಕ್ಕುಳಬಳ್ಳಿಯ ದ್ರವವು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೂಳೆ ಮಜ್ಜೆಯಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ 10 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಂಡಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
3. ‘ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್’ ನ ಕಾಂಡಕೋಶಗಳು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ಹರಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ.

‘ಸ್ಟೆಮ್ ಸೆಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್’ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಳಜಿಗಳು:

1. ‘ಸ್ಟೆಮ್ ಸೆಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್’ ನ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದೆ, ಆದರೆ ಅದು ಪ್ರಸ್ತುತ ತನ್ನ ಬಳಕೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಹಂತಗಳನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ, ಕೋಶಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಪೋಷಕರಿಂದ ದುಬಾರಿ ಶುಲ್ಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿವೆ.
2. ಇಲ್ಲಿ ಕಾಳಜಿ ಏನೆಂದರೆ, ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಭವಿಷ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಬಳಕೆಯ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತಾ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ವರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಕೋಶಗಳನ್ನು ‘ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್’ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಡುವಂತೆ ಪೋಷಕರ ಮನವನ್ನು ಒಲಿಸುತ್ತವೆ.
3. ‘ಕಾರ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್’ ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಳಕೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಾಪಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಇದು ನೈತಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಕಾಳಜಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:

ಪಕ್ಕೆ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ:

(Pakke tiger reserve)

1. ಪಕ್ಕೆ ಟೈಗರ್ ರಿಸರ್ವ್ ಅನ್ನು ‘ಪಖುಯಿ ಟೈಗರ್ ರಿಸರ್ವ್’ (Pakhui Tiger Reserve) ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
2. ಈ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವು ತನ್ನ ಹಾರ್ನ್‌ಬಿಲ್ ನೆಸ್ಟ್ ಅಡಾಪ್ಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ (Hornbill Nest Adoption Programme) ‘ಅಪಾಯಕ್ಕೊಳಗಾದ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ’ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ 2016 ಅನ್ನು ಜಯಿಸಿದೆ.
3. ಪಕ್ಕೆ ಟೈಗರ್ ರಿಸರ್ವ್‌ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ, ಭರೇಲಿ ಅಥವಾ ಕಾಮೆಂಗ್ ನದಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಪಕ್ಕೆ ನದಿಗಳು ಹರಿಯುತ್ತವೆ.
4. ಹತ್ತಿರದ ಅಭಯಾರಣ್ಯಗಳು: ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಪಾಪುಮ್ ರಿಸರ್ವ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್, ಅಸ್ಸಾಂನ ನಮೆರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ, ದೋಯಿಮಾರ ರಿಸರ್ವ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಈಗಲೆನೆಸ್ಟ್ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ.
5. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಪ್ರಮುಖ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ನದಿಗಳು ನಮೆರಿ, ಖಾರಿ ಮತ್ತು ಅಪ್ಪರ್ ಡಿಕೋರೈ. ಕಾಮೆಂಗ್ ನದಿಯ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಸೆಸಾ ಆರ್ಕಿಡ್ ಅಭಯಾರಣ್ಯವಿದೆ.
6. ಪಕ್ಕೆ ಟೈಗರ್ ರಿಸರ್ವ್ ಪೂರ್ವ ಹಿಮಾಲಯ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಹಾಟ್ಸ್ಪಾಟ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (FSSAI):

ಆಹಾರ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿರುವವರು ನಗದು ರಶೀದಿ ಅಥವಾ ಖರೀದಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ FSSAI ಪರವಾನಗಿ ಅಥವಾ ನೋಂದಣಿ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು (ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಐ) ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದೆ. ಈ ನಿಯಮ ಇದೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 1ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.

ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಆಹಾರ ಕಲಬೆರಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವಾರು ದೂರುಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ನಿಯಮದಿಂದಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆಹಾರ ಉದ್ಯಮದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಎಐ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಳಸಿ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ದೂರು ದಾಖಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು FSSAI ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಕುರಿತು ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ ಎಂದು ಪರವಾನಗಿ ಮತ್ತು ನೋಂದಣಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಆಹಾರ ಉದ್ಯಮಗಳು ಅ.2ರಿಂದ ಹೊಸ ನಿಯಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು FSSAI ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

FSSAI ಕುರಿತು:

1. ಭಾರತ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು (FSSAI) ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮಾನದಂಡಗಳ ಕಾಯ್ದೆ 2006 (FSS ಕಾಯ್ದೆ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
2. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯವು FSSAI ನ ಆಡಳಿತ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿದೆ.
3. ಯಾವುದೇ ಆಹಾರ ಸಂಬಂಧಿತ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು, ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಲೀಕರು FSSAI ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆಯುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.

• Join our Official Telegram Channel HERE for Motivation and Fast Updates
• Subscribe to our YouTube Channel HERE to watch Motivational and New analysis videos