ಪರಿವಿಡಿ:
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 1:
1. ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರಿಂದ ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ‘ವಿಶ್ವ ಪಾದಚಾರಿ ದಿನ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಬೇಡಿಕೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:
1. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ.
2. G20 ಶೃಂಗಸಭೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:
1. CEEW ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಯಾವುದು?
2. ನಾಸಾದ ಪರ್ಸೇವರೆನ್ಸ್.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
1. ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಿರುವ ಪಂಜಾಬ್.
2. ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 1
ವಿಷಯಗಳು: ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದವರೆಗೆ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರಿಂದ ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ‘ವಿಶ್ವ ಪಾದಚಾರಿ ದಿನ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಬೇಡಿಕೆ:
(Punjab Police want Guru Nanak’s birth anniversary to be declared ‘World Pedestrian Day’)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ‘ವಿಶ್ವ ಪಾದಚಾರಿ ದಿನ’ (World Pedestrian Day) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಈ ಸಂಬಂಧ ಲಿಖಿತ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಶೀಘ್ರವೇ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು.
- ಈ ವರ್ಷ ನವೆಂಬರ್ 19 ರಂದು ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರ 552 ನೇ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಮರಣೀಯ ಮತ್ತು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಪಾದಯಾತ್ರಿ ಎಂದು ಏಕೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ?
15 ಮತ್ತು 16 ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದರು.ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಾರಿಗೆ ಸಾಧನಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಜನರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದೋಣಿಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು (ಕುದುರೆಗಳು, ಹೇಸರಗತ್ತೆಗಳು, ಒಂಟೆಗಳು, ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗಳು) ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಸಹೋದರ ಸಹವರ್ತಿ ಮರದಾನಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸ್ಥಳಗಳು:
ಮೆಕ್ಕಾದಿಂದ ಹರಿದ್ವಾರಕ್ಕೆ, ಸಿಲ್ಹೆಟ್‌ನಿಂದ ಕೈಲಾಸ ಪರ್ವತದವರೆಗೆ,ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ, ಇಸ್ಲಾಂ, ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನೂರಾರು ಅಂತರಧರ್ಮೀಯ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು (ಇದನ್ನು ‘ಉದಾಸಿಗಳು’ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ).
- ಅವರು ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರ ಭೇಟಿಯ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಗುರುದ್ವಾರಗಳನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ನಂತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಅವರ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ‘ಜನ್ಮಸಖಿಯರು’(janamsakhis)ಎಂಬ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರ ಪ್ರಯಾಣ ಸ್ಥಳಗಳು,ಪ್ರಸ್ತುತ ಭೌಗೋಳಿಕ ವಿಭಾಗಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಇರಾನ್, ಇರಾಕ್, ಚೀನಾ (ಟಿಬೆಟ್), ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಎಂಬ ಒಂಬತ್ತು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿವೆ.
ಈ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ:
- ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವು “ನಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು” (Right to walk) ಅಥವಾ ಪಾದಚಾರಿಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
- ತನ್ನ ಪಾದಚಾರಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವ ‘ಸಮುದಾಯ’ವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗಾಗಿ ಸಮುದಾಯವು ‘ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳಿಗೆ’ ತನ್ನ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಇದಲ್ಲದೆ, ಪಂಜಾಬ್ ಒಂದರಲ್ಲೇ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸರಾಸರಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಪಾದಚಾರಿ ಸಾವುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರ ಈ ಹೆಜ್ಜೆ ಅವರ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ರ ಬಗ್ಗೆ:
- ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರು ಲಾಹೋರ್ ಬಳಿಯ ತಲ್ವಾಂಡಿ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.
- ಗುರುನಾನಕ್ ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬೋಧನೆ ಎಂದರೆ ದೇವರು ಒಬ್ಬನೇ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಆಚರಣೆಗಳು ಅಥವಾ ಪುರೋಹಿತರ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದೇವರನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು.
- ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೋಧನೆಗಳು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದವು. ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಅಥವಾ ಲಿಂಗವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸಮಾನರು ಎಂದು ಬೋಧಿಸಿದರು.
- ಅವರು ದೇವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ‘ವಾಹೆಗುರು’ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು – ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ದೇವರು ನಿರಾಕಾರ, ಕಾಲಾತೀತ, ಸರ್ವವ್ಯಾಪಿ ಮತ್ತು ಅಗೋಚರವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಗಿದೆ. ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ‘ಈಶ್ವರ’ನನ್ನು ‘ಅಕಲ್ ಪುರಖ್’ ಮತ್ತು ‘ನಿರಂಕಾರ್’ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಿಖ್ಖರ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥವಾದ ಗುರು ಗ್ರಂಥ ಸಾಹಿಬ್, ಗುರು ನಾನಕ್ ರಚಿಸಿದ 974 ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ತೋತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 2
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯ / ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳು.
ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ:
(Dengue fever)
ಸಂದರ್ಭ:
ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 16,129 ಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ. ಇದು 2016 ರ ನಂತರದ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿದೆ.
‘ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ’ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುವ ಗರಿಷ್ಠ ಸಮಯ:
ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ ರೋಗವು ಋತುಮಾನಿಕ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅಂದರೆ, ಇದು ವರ್ಷವಿಡೀ ಏಕರೂಪದ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದು ಹರಡುವ ಗರಿಷ್ಠ ಅವಧಿಯು ಮಾನ್ಸೂನ್ ನಂತರ ಬರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜುಲೈ ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ ನಡುವೆ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ.
ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಹರಡಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು:
ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೊಳ್ಳೆಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ತಾಣಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕ ಸೊಳ್ಳೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ‘ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಂಪಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಫಾಗಿಂಗ್’ (Fogging) ನಂತಹ ಕ್ರಮಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿದೆ. ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ವರದಿಯಾದಾಗ, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಡೆಂಗ್ಯೂ ಬಗ್ಗೆ:
- ಹೆಣ್ಣು ಈಡಿಸ್ ಸೊಳ್ಳೆ (Aedes mosquito) ಕಚ್ಚುವುದರಿಂದ ಡೆಂಗ್ಯೂ ವೈರಸ್ (Dengue virus) ಹರಡುತ್ತದೆ.
- ಈಡಿಸ್ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ ಮತ್ತು 400 ಮೀಟರ್ ದೂರದವರೆಗೆ ಹಾರಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಹೊಂದಿವೆ.
- ಹೆಣ್ಣು ಈಡಿಸ್ ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೌಮ್ಯವಾದ ಅನಾರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಗಂಭೀರವಾದ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಸೋಂಕು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಬಹುದು.
- ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ (WHO) ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 100-400 ಮಿಲಿಯನ್ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಸೋಂಕುಗಳು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ,ಇದರ ಜಾಗತಿಕ ಘಟನೆಗಳು “ಇತ್ತೀಚಿನ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ” ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಡೆಂಗ್ಯೂ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮಾಡುವ ಸಾಧನ:
(Device to diagnose dengue within an hour)
ಸಂದರ್ಭ:
ದೆಹಲಿಯ ಭಾರತೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ (IIT-D) ಸಂಶೋಧಕರು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವ ‘ಮೇಲ್ಮೈ-ವರ್ಧಿತ ರಾಮನ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪಿ’ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಂದರೆ ಡೆಂಗ್ಯೂ ರೋಗದ ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕಾಗಿ ಮೇಲ್ಮೈ ವರ್ಧಿತ ರಾಮನ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪಿ (Surface Enhanced Raman Spectroscopy -SERS) ಆಧಾರಿತ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಾಧನವು ಒಂದು ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಡೆಂಗ್ಯೂ ಪರೀಕ್ಷಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು (ತ್ವರಿತ ರೋಗನಿರ್ಣಯ) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವಾಲಯದ ಇಂಪ್ರಿಂಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು (IMPRINT India programme) ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಿದೆ.
ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆ:
ರೋಗಿಯ ಆರೋಗ್ಯವು ಹದಗೆಡದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಡೆಂಗ್ಯೂವಿನ ಆರಂಭಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ‘ರಿವರ್ಸ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟೇಸ್ ಪಾಲಿಮರೇಸ್ ಚೈನ್ ರಿಯಾಕ್ಷನ್’ (RT-PCR) ಅನ್ನು ಬಳಸುವ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆಯಂತಹ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಬಹಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡೆಂಗ್ಯೂ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ದುಬಾರಿ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರಕಗಳ (expensive equipment and reagents) ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
SERS ಎಂದರೇನು?
ಲೋಹೀಯ ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಣುಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಮೋನಿಕ್-ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ಸಿಲಿಕಾ ನ್ಯಾನೊಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ರಚನೆಗಳಿಂದ ರಾಮನ್ ಚದುರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಒರಟಾದ ಲೋಹದ ಮೇಲ್ಮೈ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಗಳು, ಅವುಗಳ ರಚನೆ, ಮತ್ತು ಆಆದೇಶ
G20 ಶೃಂಗಸಭೆ:
(G20 Summit)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, 2021 ರ G20 ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಇಟಲಿಯ ರಾಜಧಾನಿ ‘ರೋಮ್’ ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
ವಿಶ್ವದ ಒಟ್ಟು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 20 ದೇಶಗಳ ಗುಂಪಿನ (G20) ಈ ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಗುರಿಯು ಏರುತ್ತಿರುವ ತಾಪಮಾನದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಬಡ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಾಗ ‘ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು’ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳ ಕುರಿತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಆಧಾರ ಮತ್ತು ಬಲಿಷ್ಠ ಬದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದಾಗಿತ್ತು.
ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು:
- G20 ಗುಂಪಿನ ನಾಯಕರು,ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪೂರ್ವದ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ 1.5 ° C ಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
- ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಸಂಘಟಕರಾದ ಇಟಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರಕರ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಂತೆ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಕಡಿತಕ್ಕೆ 2050 ರ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಗಡುವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವ ಬದಲು “ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ” ನಿವ್ವಳ ಶೂನ್ಯ ಇಂಗಾಲದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ನಾಯಕರು ನೀಡಿದರು.
- G20 ಗುಂಪು ನಾಯಕರು 2021 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಹೊಸ ಧೂಳಿನ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಹ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
- ಹವಾಮಾನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ $100 ಶತಕೋಟಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಇದುವರೆಗೆ ಈಡೇರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಅವರು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಈ ನಾಯಕರು,“ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು” ರಚಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳು ಕನಿಷ್ಟ 15 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು.
- ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಜಗತ್ತಿಗೆ “ಒಂದು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಧಾನ” ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಸಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾದಲ್ಲಿರುವ “mRNA ಹಬ್ಸ್” ನಲ್ಲಿ ಲಸಿಕೆ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು G20 ಗುಂಪಿನ ನಾಯಕರು ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
G 20 ಗುಂಪಿನ ಬಗ್ಗೆ:
ಜಿ 20 ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇಶಗಳ ನಾಯಕರ ಗುಂಪಾಗಿದೆ.
- ಈ ಗುಂಪು ವಿಶ್ವದ ಜಿಡಿಪಿಯ 85 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
- ಜಿ 20 ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ‘ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಶೃಂಗಸಭೆ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
G 20 ಸಂಘಟನೆಯ ಮೂಲ:
1997-98ರ ಏಷ್ಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ನಂತರ, ಪ್ರಮುಖ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಿಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.
1999 ರಲ್ಲಿ, ಜಿ 20 ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗವರ್ನರ್‌ಗಳ ಸಭೆಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರಲು ಜಿ 7 ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.
ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ (Presidency):
- G20 ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಖಾಯಂ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ ಇಲ್ಲ. G20 ಗುಂಪಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
- ಅಧ್ಯಕ್ಷ ದೇಶವು ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಮುಂದಿನ ಶೃಂಗಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಅವರು ಸದಸ್ಯರಲ್ಲದ ದೇಶಗಳನ್ನು ಅತಿಥಿಗಳಾಗಿ ಆಹ್ವಾನಿಸಲು ಸಹ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಮೊದಲ G20 ಸಭೆಯು, ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ನಂತರ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ ನಂತರ 1999 ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.
G20 ರ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು:
ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್, ಕೆನಡಾ, ಚೀನಾ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಜರ್ಮನಿ, ಭಾರತ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಇಟಲಿ, ಜಪಾನ್, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ, ರಷ್ಯಾ, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ಟರ್ಕಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್.
ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ G20 ಗುಂಪಿನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ:
- ಜಾಗತೀಕರಣದ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ G20 ಶೃಂಗಸಭೆಗಳು ಸ್ಥೂಲ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ – ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ನಿಗ್ರಹ, ವಲಸೆ ಮತ್ತು ನಿರಾಶ್ರಿತರಂತಹ ಜಾಗತಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ.
- G20 ಗುಂಪಿನಿಂದ,ಈ ಜಾಗತಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅದರ ಕೊಡುಗೆಯ ಮೂಲಕ ಅಂತರ್ಗತ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಜಗತ್ತನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 3
ವಿಷಯಗಳು: ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು.
CEEW ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ ಯಾವುದು?
(What is the climate vulnerability index released by CEEW?)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಪರಿಸರ ಚಿಂತಕರ ಚಾವಡಿಯಾದ, ಇಂಧನ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ನೀರು (Council on Energy, Environment and Water – CEEW) ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಈ ರೀತಿಯ ಮೊದಲ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ‘ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ’ ವನ್ನು (Climate Vulnerability Index – CVI) ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
- CEEW ಮೂಲಕ ‘ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು, ಪ್ರವಾಹಗಳು, ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳು, ಬರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ದುರ್ಬಲತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಭಾರತದ 640 ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
‘ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೂಚ್ಯಂಕ’ದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು:
- ಅಸ್ಸಾಂ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ, ಬರ ಮತ್ತು ಚಂಡಮಾರುತಗಳಂತಹ ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲವಾಗಿವೆ / ಅಪಾಯಕ್ಕೊಳಗಾಗಬಲ್ಲವಾಗಿವೆ.
- 27 ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ‘ತೀವ್ರ ಹವಾಮಾನ’ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ 640 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ 463 ತೀವ್ರತರವಾದ ಪ್ರವಾಹಗಳು, ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಚಂಡಮಾರುತಗಳಂತಹ ವಿಪರೀತ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
- ಅಸ್ಸಾಂನ ಧೇಮಾಜಿ ಮತ್ತು ನಾಗಾಂವ್, ತೆಲಂಗಾಣದ ಖಮ್ಮಂ, ಒಡಿಶಾದ ಗಜಪತಿ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ವಿಜಯನಗರ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಗ್ಲಿ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಚೆನ್ನೈ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲ (climate vulnerable) ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾಗಿವೆ.
- 80% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾರತೀಯರು ಹವಾಮಾನ-ದುರ್ಬಲ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಅಂದರೆ ದೇಶದ 20 ಜನರಲ್ಲಿ 17 ಜನರು ಹವಾಮಾನ ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಲ್ಲಿ ಐದು ಭಾರತೀಯರು ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
- ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳು ತೀವ್ರ ಬರಗಾಲಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವಿಧಾನ:
ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸನ್ನದ್ಧತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವಾಗ ಕೆಲವು ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
- ಇದರಲ್ಲಿ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯಗಳಂತಹ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ವಿಪರೀತ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಯ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ನಂತರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಆಹಾರ ಒದಗಿಸುವುದು, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತಗೊಳಿಸುವಂತಹ ‘ಪ್ರಮಾಣಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ’ ನವೀಕರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಯೋಜನೆಗಳು, ಉಪಶಮನ ತಂತ್ರಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಜೀವಹಾನಿ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಆಡಳಿತವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ:
ಇದು ಹವಾಮಾನ-ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕ ಸಮುದಾಯಗಳು, ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ‘ಹೊಂದಾಣಿಕೆ’ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ’ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಈ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ,‘ಹವಾಮಾನ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳನ್ನು’ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಬದಲು, ಪ್ರವಾಹಗಳು, ಚಂಡಮಾರುತಗಳು ಮತ್ತು ಬರ-ಸಂಬಂಧಿತ ಜಲ-ಋತುವಿನ ವಿಪತ್ತುಗಳ ಸಂಯೋಜಿತ ಅಪಾಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಭೂಕಂಪಗಳಂತಹ ಇತರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
ಹವಾಮಾನ ದುರ್ಬಲತೆ ಸೂಚ್ಯಂಕದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾದ ಶಿಫಾರಸುಗಳು:
- ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಕ್ಷೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಶಾಖ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಕೊರತೆ, ಬೆಳೆ ನಷ್ಟ, ವೆಕ್ಟರ್-ಹರಡುವ ಅಪಾಯಗಳು, ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ನಾಶ ಮತ್ತು ವಿಪರೀತ ಹವಾಮಾನ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು, ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಯೋಜಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ‘ಹವಾಮಾನ’ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ (Climate Risk Atlas – CRA) ವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕು.
- ಪರಿಸರವನ್ನು ಅಪಾಯ-ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಅಭಿಯಾನಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಹವಾಮಾನ-ಅಪಾಯದ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು.
- ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪುನರ್ವಸತಿ, ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಮರುಸಂಘಟನೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ‘ಹವಾಮಾನ-ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ’ಗೆ ಆದ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ‘ಭೂದೃಶ್ಯ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ’ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
- ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಅಪಾಯದ ಪ್ರೊಫೈಲಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಬೇಕು.
- ಹವಾಮಾನ ಅಪಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅಪಾಯ ವರ್ಗಾವಣೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ನವೀನ CVI-ಆಧಾರಿತ ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹವಾಮಾನ ಅಪಾಯದ–ಅಂತರಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
ವಿಷಯಗಳು: ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್, ನ್ಯಾನೊ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜಾಗೃತಿ.
ನಾಸಾದ ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್ ರೋವರ್:
(NASA Perseverance Rover)
ಸಂದರ್ಭ:
ನಾಸಾದ ಪರ್ಸೆವೆರೆನ್ಸ್ ಮಾರ್ಸ್ ರೋವರ್ (Perseverance Mars rover), ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ “ಸೌರ ಸಂಯೋಗ” ಬ್ಲ್ಯಾಕೌಟ್‌ನಿಂದ (Solar Conjunction blackout) ಹೊರಗೆ ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ತೊಡಗಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಭೂಮಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಮಂಗಳವು ಸೂರ್ಯನ ಹಿಂದೆ ಚಲಿಸುವಾಗ, ಕಾರಿನ ಗಾತ್ರದ ಪರ್ಸೆವೆರೆನ್ಸ್ ಮಾರ್ಸ್ ರೋವರ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮಂಗಳ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗಳು ಸುಮಾರು ಎರಡು ವಾರಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು.
- ಗ್ರಹಗಳ ಈ ಜೋಡಣೆಯನ್ನು ‘ಸೌರ ಸಂಯೋಗ’ (Solar Conjunction) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮಂಗಳಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಸೂಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ದೋಷಗಳಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ನಾಸಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್ ರೋವರ್ ಕುರಿತು:
- ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್ ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಜುಲೈ 2020 ರಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
- ಇದು ಬಹುಶಃ ಮಂಗಳನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಜೆಜೆರೊ ಕುಳಿಗಳ (Jezero Crater) ಮೇಲೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಾಚೀನ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನದ ಖಗೋಳ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳಿ ತರಲು ಬಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ರೆಗ್ಲೋಲಿತ್‌ಗಳ (Reglolith) ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್ ರೋವರ್ ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.
- ಇದು ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂನ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಶಾಖದಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ.
- ನಾಸಾದ ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್, ಮಂಗಳನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಲು ಆಕಾರ ಮೆಮೊರಿ ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳನ್ನು (shape memory alloys) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸುಸಜ್ಜಿತ ಡ್ರಿಲ್, ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಮತ್ತು ಲೇಸರ್ ಹೊಂದಿದ ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಯ ಮಹತ್ವ:
- ಪರ್ಸೇವೆರನ್ಸ್ ರೋವರ್ MOXIE ಅಥವಾ ಮಾರ್ಸ್ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ISRU ಪ್ರಯೋಗ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್-ಸಮೃದ್ಧ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಬಳಸಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆಣ್ವಿಕ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. (ISRU- In Situ Resource Utilization, ಅಂದರೆ , ನೌಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳ ಹಾಗೂ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆ ಅಂದರೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ಒಳಗಿನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದು).
- ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ INGENUITY (‘ಜಾಣ್ಮೆ’) ಎಂಬ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸುವ ಮೊದಲ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಆಗಲಿದೆ. ನಾಸಾ ಮತ್ತೊಂದು ಗ್ರಹ ಅಥವಾ ಉಪಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಹಾರಾಟ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು.
- ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಮಂಗಳದಿಂದ ರಾಕ್ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ತರುವ ಮೊದಲ ಯೋಜಿತ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಮಂಗಳನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಜೀವಿಯ ಖಗೋಳ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು ಮತ್ತು ವರ್ತಮಾನ ಅಥವಾ ಹಿಂದಿನ ಜೀವನದ ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು.
ಮಿಷನ್‌ನ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಪ್ರಾಚೀನ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನದ ಖಗೋಳ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು.
- ಭೂಮಿಗೆ ಮರಳಿ ತರಲು ಬಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ರೆಗ್ಲೋಲಿತ್‌ಗಳ (Reglolith) ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು.
- ಮಂಗಳನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಇಳಿಸಲು.
- ಮಂಗಳನ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಭೂವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು.
- ಭವಿಷ್ಯದ ಮಂಗಳಯಾನಗಳಿಗಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು.
ಮಂಗಳನ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಆಸಕ್ತಿಯ ಕಾರಣಗಳು:
- ಮಂಗಳ ಭೂಮಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ (ಸುಮಾರು 200 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಿಮೀ ದೂರ).
- ಇದು ಮನುಷ್ಯನು ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಅಥವಾ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಉಳಿಯಲು ಬಯಸುವ ಗ್ರಹವಾಗಿದೆ.
- ಈ ಹಿಂದೆ ಮಂಗಳನ ಮೇಲೆ ಹರಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದ ಪುರಾವೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ; ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ಈ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಕೂಡ ಇದ್ದವು.
- ಈ ಗ್ರಹವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೂ ಸೂಕ್ತವಾಗಬಹುದು.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಿರುವ ಪಂಜಾಬ್:
ಪಂಜಾಬ್‌ನ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವಿಭಾಗವು ‘ಸಿಂಧೂ ಡಾಲ್ಫಿನ್’ಗಳ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ.
ಸಿಂಧೂ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಬಗ್ಗೆ:
- ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಫಾರ್ ಕನ್ಸರ್ವೇಶನ್ ಆಫ್ ನೇಚರ್ (IUCN) ನಿಂದ ‘ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಡಾಲ್ಫಿನ್’ ಅನ್ನು ‘ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ’ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಸಿಂಧೂ ನದಿ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಅನ್ನು 2019 ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ‘ರಾಜ್ಯ ಜಲಚರ ಪ್ರಾಣಿ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
- ಈ ಡಾಲ್ಫಿನ್ ಜಾತಿಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. 2007 ರಲ್ಲಿ, ಹರಿಕೆ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಕೆಳ ಬಿಯಾಸ್ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಧೂ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳ ಅವಶೇಷ ಆದರೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
- ಸಿಂಧೂ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕುರುಡಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸೀಗಡಿಗಳು, ಬೆಕ್ಕುಮೀನು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಬೇಟೆಯನ್ನು ನ್ಯಾವಿಗೇಟ್ ಮಾಡಲು, ಸಂವಹನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಎಖೋಲೇಷನ್ ಅನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿವೆ.
ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿ:
(Strait of Hormuz)
- ಹಾರ್ಮುಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಒಮಾನ್ ಕೊಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಜಲಮಾರ್ಗವು ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಓಮನ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುತ್ತದೆ.
- ಈ ಜಲಸಂಧಿಯ ಉತ್ತರ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಇರಾನ್ ಇದೆ, ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಓಮನ್‌ನ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಎನ್‌ಕ್ಲೇವ್ ‘ಮುಸಂದಮ್’ ಇದೆ.
- ಅದರ ಕಿರಿದಾದ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿರುವ ‘ಜಲಸಂಧಿ’ಯ ಅಗಲವು 21 ಮೈಲಿಗಳು (33 ಕಿಮೀ), ಆದರೆ ಅದರ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಹಡಗು ಮಾರ್ಗದ ಅಗಲವು ಕೇವಲ ಎರಡು ಮೈಲಿಗಳು (ಮೂರು ಕಿಮೀ) ಮಾತ್ರ ಇದೆ.
