ಪರಿವಿಡಿ:
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 1:
1. ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ 2021.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:
1. ಗುಜರಾತ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸ್ಪೀಕರ್.
2. ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕಲ್ಲ.
3. ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಿಷನ್.
4. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ (IAEA).
5. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ/ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:
1. ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಲ ಎಂದರೇನು?
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
1. ತೈವಾನ್ ಜಲಸಂಧಿ.
2. ಆಕಾಶ್ ಪ್ರೈಮ್.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 1
ವಿಷಯಗಳು: ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಬಡತನ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನಗರೀಕರಣ, ಅವುಗಳ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳು.
ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ 2021:
(Swachh Survekshan 2021)
ಸಂದರ್ಭ:
ಕೇಂದ್ರ ವಸತಿ ಮತ್ತು ನಗರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ (MoHUA) ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ನಗರ (SBM-U) ನಡೆಸಿದ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಗರ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ (Swachh Survekshan) ದ ಏಳನೇ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಏಳನೇ ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
- ‘ಜನತೆ ಮೊದಲು’ ಎಂಬ ಪ್ರಮುಖ ‘ಸಿದ್ಧಾಂತ’ ದೊಂದಿಗೆ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ 2022, ನಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
- ಆಜಾದಿ@75 ರ ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ, ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು ಯುವಜನರಿಗೂ ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ನಗರ ಭಾರತದ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ್ 2022 ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸೂಚಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ನಗರಗಳ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಪ್ರಯಾಣದ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಸೈನಿಕರಿಗಾಗಿ ಕೆಲಸದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯದ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನಗರಗಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
- ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಗರ ಭಾರತದ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ.
- ಈ ವರ್ಷದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು 15,000 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು 15-25 ಸಾವಿರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಎರಡು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ.
- ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 40 ರಷ್ಟಿದ್ದ ವಾರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ಈಗ ಶೇಕಡಾ 100 ರಷ್ಟು ವಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಎಂದರೇನು?
- ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಜನವರಿ 2016 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಅವರು ಆರಂಭಿಸಿದರು.
- ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉದ್ದೇಶವು 2 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2014 ರಂದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ 150 ನೇ ಜನ್ಮ ದಿನಾಚರಣೆಯಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.
- ಭಾರತದ ಸ್ವಚ್ಛ ನಗರವಾಗಲು ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ಇದರ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.
ಸ್ವಚ್ಛ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆ ಯನ್ನು ಯಾರಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ?
ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ನಗರಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮಂಡಳಿ (Quality Council of India- QCI) ಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಇದು,ಆಡಳಿತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಖಾತರಿ ನೀಡಲು ಇದನ್ನು 1997 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 2
ವಿಷಯಗಳು: ವಿವಿಧ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ನೇಮಕಾತಿ,ವಿವಿಧ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಧಿಕಾರಗಳು, ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು.
ಗುಜರಾತ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸ್ಪೀಕರ್:
(First woman Speaker of Gujarat Assembly)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಗುಜರಾತ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಹಿರಿಯ ಶಾಸಕಿ ನಿಮಾಬೆನ್ ಆಚಾರ್ಯ ಅವರನ್ನು ಗುಜರಾತ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸ್ಪೀಕರ್ ಆಗಿ ಅವಿರೋಧವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಸದನದ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಉಪ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಗೆ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ:
ಸಂವಿಧಾನದ 93 ನೇ ವಿಧಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 178 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾಡಲಾದ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, “ಸದನವು ತನ್ನ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಅದರ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಉಪ ಸ್ಪೀಕರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
- ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು / ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಸ್ಪೀಕರ್ ಅವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ನಂತರ, ಚುನಾಯಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಆಯಾ ಸದನಗಳ ಸಂಸದರು/ ಶಾಸಕರು ಈ ಪದವಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು:
- ಸ್ಪೀಕರ್ “ಸದನದ ಪ್ರಧಾನ ವಕ್ತಾರ, ಅವರು ಅದರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಅದರ ಏಕೈಕ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ”.
- ಸದನದ ನಡಾವಳಿ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಭಯ ಸದನಗಳ ಜಂಟಿ ಸಭೆಗಳ ಕುರಿತು ಸ್ಪೀಕರ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಮಸೂದೆ ‘ಹಣಕಾಸು ಮಸೂದೆಯೋ’ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂದು ಸ್ಪೀಕರ್ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದು ‘ಮನಿ ಬಿಲ್’ ಆಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಇತರ ಸದನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ.
- ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸ್ಪೀಕರ್ ಅವರನ್ನು ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದಿಂದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಲೋಕಸಭೆಯ ಉಪ ಸ್ಪೀಕರ್ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.
- ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ‘ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಪೀಕರ್’ ಅವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಅವರ ವೇತನವನ್ನು ‘ಭಾರತದ ಏಕೀಕೃತ ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ’ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
- ಮಸೂದೆಯ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸುವಾಗ ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚರ್ಚೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರು ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಬೋಧಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಸಮಯದ ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ರಾಜ್ಯಗಳು:
‘ಸದನದ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್’ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಅಥವಾ ಸಮಯ ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿಲ್ಲ. ಈ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಯ ನಡಾವಳಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಶಾಸಕಾಂಗಗಳಿಗೆ ಬಿಡಲಾಗಿದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹರಿಯಾಣ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ‘ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ’ ಹುದ್ದೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಮಯ ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ:
- ಹರಿಯಾಣ ವಿಧಾನಸಭೆ ಸ್ಪೀಕರ್ ಚುನಾವಣೆ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ತದನಂತರ, ಇದರ ಏಳು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಖಾಲಿ ಇದ್ದರೆ, ಶಾಸಕಾಂಗದ ಮುಂದಿನ ಅಧಿವೇಶನದ ಮೊದಲ ಏಳು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಬೇಕು.
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ:
- ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ‘ಸ್ಪೀಕರ್’ ಹುದ್ದೆ ಖಾಲಿ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಖಾಲಿ ಇರುವ ದಿನಾಂಕದಿಂದ 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹುದ್ದೆಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಲು ಸಮಯ ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಮೊದಲ ಚುನಾವಣೆಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಸ್ಪೀಕರ್ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನಂತರದ ಖಾಲಿ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡಲು 30 ದಿನಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಸಂವಿಧಾನ- ಐತಿಹಾಸಿಕ ಆಧಾರಗಳು, ವಿಕಸನ, ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು, ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು, ಮಹತ್ವದ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲ ರಚನೆ.
ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅನುದಾನ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕಲ್ಲ:+
(Right To Get Aid From Govt Not Fundamental Right)
ಸಂದರ್ಭ:
ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪಡೆಯುವ ಅನುದಾನವನ್ನು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದಿರುವ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್, ಅದು ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಇತಿ–ಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣಾ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ಏನಿದು ಪ್ರಕರಣ?
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರವು 2018 ರಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮೇಲ್ಮನವಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ನೀಡಿತು.‘ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್’ ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ‘ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಾಯ್ದೆ’ 1921(Intermediate Education Act, 1921) ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ 4ನೇ ತರಗತಿಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತ್ತು. ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅಸಿಂಧುಗೊಳಿಸಿದೆ.
ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮುಖ ಅವಲೋಕನಗಳು:
- ಅನುದಾನದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿವೆ, ಅದನ್ನು ಅನುದಾನಿತ ಸಂಸ್ಥೆ ಅನುಸರಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯು ಈ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಬಯಸದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಅನುದಾನವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಬಹುದು ಆದರೆ ಅನುದಾನವನ್ನು ಅದರ ಷರತ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
- ನೆರವು ನೀಡುವ ನಿರ್ಧಾರವು ನೀತಿ ನಿರ್ಣಯವಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
- ‘ಅನುದಾನಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ’ ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತೇತರ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 30 ನೇ ವಿಧಿಯು ಅನುದಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾಗಿ ಇಡುತ್ತದೆ.
- ಅನುದಾನವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವ ಕುರಿತು ಸರ್ಕಾರ ನೀತಿಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಅನುದಾನ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ತನ್ನ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.
ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳು:
ಕಲಂ 30 (1) ಭಾಷಾ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಜನಾಂಗ, ಜನಾಂಗೀಯತೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
- ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಭಾಷಾ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಕಲಂ 30 (1) ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ.
- ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಸಮುದಾಯಗಳು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು ಆದರೆ ಆರ್ಟಿಕಲ್ 30 (1) (a) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅನುಭವಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಗಳು:
- ಕಲಂ 30 (1) (a) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (MEIs) ‘ಶಿಕ್ಷಣದ ಹಕ್ಕನ್ನು’ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕಾಗಿ ಆನಂದಿಸುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯವು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
- ಕಲಂ 15 (5) ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು (MEI) ಮೀಸಲಾತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
- ‘ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ‘ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು’ ಸಮಾಜದ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ 25% ದಾಖಲಾತಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 6-14 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
- 1992 ರ ‘ಸೇಂಟ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್’ VS ‘ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ’,ದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ‘ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ’ 50% ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡಬಹುದು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
- 2002 ರ ‘ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಮತ್ತು ಇತರರು VS ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರರು’ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಕಾರ, ‘ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು’ ನ್ಯಾಯಯುತವಾದ, ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರವೇಶ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ‘ಶುಲ್ಕ ರಚನೆಯನ್ನು’ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಆದರೆ ಇದು ಕ್ಯಾಪಿಟೇಶನ್ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಾರದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವಲಯ / ಸೇವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳು.
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಿಷನ್:
(Ayushman Bharat Digital Mission)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಮಿಷನ್’ (Ayushman Bharat Digital Mission) ಅನ್ನು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಐಡಿ (Digital Health ID) ನೀಡಲಾಗುವುದು, ಇದರಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆರೋಗ್ಯ ವಿವರದ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನೋಟ್:
ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಿಷನ್ ನ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಆರು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ (ಚಂಡೀಗಢ, ಲಡಾಖ್, ದಾದ್ರಾ ಮತ್ತು ನಾಗರ್ ಹವೇಲಿ ಮತ್ತು ದಮನ್ ಮತ್ತು ದಿಯು, ಪುದುಚೇರಿ, ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ) ಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಮಿಷನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು:
- ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಮಿಷನ್’ ಒಂದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರೀಕರಿಗೆ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು, ಇದರಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ವೈದ್ಯರು ಹಾಗೂ ಡಿಜಿಟೈಸ್ಡ್ ಆರೋಗ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗನಿರ್ಣಯದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಚಿಸಿದ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
- ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜನ ಆರೋಗ್ಯ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಈ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಈ ಯೋಜನೆಯು ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ-Health ID, DigiDoctor, ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯ ನೋಂದಾವಣೆ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ದಾಖಲೆ, ಇ-ಫಾರ್ಮಸಿ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಮೆಡಿಸಿನ್.
- ದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ, ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ (National Health Authority) ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು, ಹೆಲ್ತ್ ಐಡಿ, ಡಿಜಿ ಡಾಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಹೆಲ್ತ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಕೂಡ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
- ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲು ಖಾಸಗಿ ಪಾಲುದಾರರಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮುಖ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶೀಲನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಹಕ್ಕು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತದೆ.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರೋಗ್ಯ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಗುರುತಿನ ಚೀಟಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು.ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹಿಂದಿನ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ರೋಗನಿರ್ಣಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿದ ಸಾರಾಂಶದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಖಾತೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
- ಹೆಲ್ತ್ ಐಡಿ ಯಾದೃಚ್ಛಿಕವಾಗಿ ಜನರೇಟ್ ಮಾಡಿದ 14 ಅಂಕಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅನನ್ಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ರೋಗಿಗಳನ್ನು ದೃಡೀಕರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು (ಅವರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ) ಅನೇಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ನಡುವೆ ಥ್ರೆಡ್ ಮಾಡುವುದು.
- ನಾಗರಿಕರು ಸಮಾಲೋಚನೆಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುಗರಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿಗೆ ಈ ಡೇಟಾವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಹುದು.
ಈ ಮಿಷನ್ ನ ಅವಶ್ಯಕತೆ:
ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು, ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವುದು, ಸಮಾಲೋಚನೆ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಿಸ್ಕ್ರಿಪ್ಷನ್ಗಳಿಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದು ಈ ಮಿಷನ್‌ನ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಜನರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತಿಳುವಳಿಕೆಯುಕ್ತ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಗಳು, ಅವುಗಳ ರಚನೆ, ಮತ್ತು ಆದೇಶ.
ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ (IAEA):
ಸಂದರ್ಭ:
ಐರೋಪ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾದಿಂದ ಇರಾನ್ ಗೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಣುಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ (IAEA)ಯ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಿಗೆ ಪರಮಾಣು ತಾಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಟೆಹ್ರಾನ್, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ವಾಚ್‌ಡಾಗ್ ಆದ ‘ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಟಾಮಿಕ್ ಎನರ್ಜಿ ಏಜೆನ್ಸಿ’ಯೊಂದಿಗಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ, ಈ’ ಪರಮಾಣು ತಾಣ’ವನ್ನು ಏಜೆನ್ಸಿಯ ಕಣ್ಗಾವಲಿನಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಟೆಹ್ರಾನ್ ನಡುವೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಮೇ 24 ರಂದು ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಒಂದು ತಿಂಗಳು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.
ಪರಿಣಾಮಗಳು / ಕಾಳಜಿಗಳು:
ಈ ಘೋಷಣೆಯ ನಂತರ,2015 ಇರಾನ್ ಪರಮಾಣು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಆರು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಜಟಿಲವಾಗಬಹುದು.
- ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಅಮೆರಿಕಾದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ಯುಎಸ್ ಅನ್ನು ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಹೊರತೆಗೆದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಇರಾನ್ ವಿಶ್ವ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗಿನ 2015 ರ ಒಪ್ಪಂದದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.
ಏನಿದು ಒಪ್ಪಂದ?
- ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಟೆಹ್ರಾನ್ ನಡುವೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.
- ಇರಾನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಿನ್ನಡೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವುದು ಒಪ್ಪಂದದ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.
- ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ಇರಾನ್‌ನ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಬಹುದಿತ್ತು.
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಇಂಧನ ಸಂಸ್ಥೆಯ (IAEA) ಕುರಿತು:
- ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನು 1957 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ‘ಜಾಗತಿಕ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಪರಮಾಣು ಸಂಸ್ಥೆ’ ಎಂಬ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದೊಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆ ಯಾಗಿದೆ.
- ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯ ಶಾಂತಿಯುತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಿಲಿಟರಿ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಡೆಯಲು ಅದು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ.
- IAEA ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿ ಎರಡಕ್ಕೂ ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ವಿಯನ್ನಾ ದಲ್ಲಿದೆ.
ಕಾರ್ಯಗಳು:
- ಪರಮಾಣು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸುರಕ್ಷಿತ, ನಿರ್ಭೀತ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು IAEA ತನ್ನ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯ ಶಾಂತಿಯುತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಮಿಲಿಟರಿ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ:
22 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು (ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಭೌಗೋಳಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ) – ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಮೂಲಕ ಚುನಾವಣೆ (ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 11 ಸದಸ್ಯರು) – 2 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ.
ಕನಿಷ್ಠ 10 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು – ಹೊರಹೋಗುವ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
IAEA ಪಾತ್ರಗಳು:
- IAEA, ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಜೆಟ್ ಕುರಿತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- IAEA, ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊಂದಿದೆ.
- IAEA, ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀತಿಗಳ ಸೂತ್ರೀಕರಣ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ನೇಮಿಸುತ್ತದೆ.
IAEA, ನಡೆಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು:
- ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಥೆರಪಿಗಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ- (Program of Action for Cancer Therapy- PACT).
- ಮಾನವ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ.
- ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ ವರ್ಧನೆ ಯೋಜನೆ.
- ನವೀನ ಪರಮಾಣು ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಚಕ್ರಗಳ ಕುರಿತಾದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನೆ, 2000.
2015 ರ ಇರಾನ್ ಪರಮಾಣು ಒಪ್ಪಂದದ ಕುರಿತು:
ಇದನ್ನು ಜಂಟಿ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ (JCPOA) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಒಪ್ಪಂದ, ಅಂದರೆ ‘ಜಂಟಿ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ’, 2013 ರಿಂದ 2015 ರವರೆಗೆ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಪಿ 5 + 1 (ಚೀನಾ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ರಷ್ಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್) ನಡುವಿನ ಸುದೀರ್ಘ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿದೆ.
ಜಂಟಿ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ (JCPOA) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಟೆಹ್ರಾನ್ ಮಧ್ಯಮ-ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸಿದ ಯುರೇನಿಯಂನ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ, ಕಡಿಮೆ-ಸಮೃದ್ಧ ಯುರೇನಿಯಂನ ಶೇಖರಣೆಯನ್ನು 98% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ 13 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಅನಿಲ ಕೇಂದ್ರಾಪಗಾಮಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.
ಒಪ್ಪಂದದ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಜಂಟಿ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಇರಾನ್‌ಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಯುರೇನಿಯಂ ಅನ್ನು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಯುರೇನಿಯಂ ಪುಷ್ಟೀಕರಣವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು.
ಭಾರ ಜಲ ಚಾಲಿತ ರಿಯಾಕ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಮರುವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲು ಇರಾನ್ ಅನ್ನು ಕೇಳಲಾಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಇಂಧನದ ತ್ಯಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬಾಂಬುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ‘ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂ’ ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಇದಲ್ಲದೇ, ಇರಾನ್ ಅನ್ನು ‘ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಪಾಸಣೆಗೆ’ ಅನುಮತಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಲಾಯಿತು.
ಇರಾನ್, ತಂದಮೇಲೆ ಜಾಗತಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ವಿಧಿಸಿದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಪರಮಾಣು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಹತ್ವ:
- ಇರಾನ್ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರು, ಬಂದರ್ ಅಬ್ಬಾಸ್ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಇತರ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿನ ಭಾರತದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಬಹುದು.
- ಇದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗ್ವಾದರ್ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳ ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಇರಾನ್‌ನಿಂದ ಅಗ್ಗದ ದರದಲ್ಲಿ ತೈಲವನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ವೇದಿಕೆಗಳು, ಅವುಗಳ ರಚನೆ, ಮತ್ತು ಆದೇಶ.
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ/ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ:
(International Criminal Court)
ಸಂದರ್ಭ:
2003 ರಿಂದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಮಾಡಿದ ಮಾನವೀಯತೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಆರಂಭಿಸುವಂತೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ (International Criminal Court – ICC) ಹೊಸ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಟರ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ICC, ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯ ಮೂಲಕ, ತಾಲಿಬಾನ್‌ಗೆ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಆರಂಭಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ (ಐಸಿಸಿ) ವಕೀಲರ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಮಯ ನೀಡುವಂತೆ ಅಶ್ರಫ್ ಘನಿ ನೇತೃತ್ವದ ಅಂದಿನ ಅಫ್ಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರದ ಕೋರಿಕೆಯ ನಂತರ ಹಿಂದಿನ ಐಸಿಸಿ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಏಪ್ರಿಲ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಕುರಿತು:
- ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ ನ ಹೇಗ್ ನಲ್ಲಿದೆ. ನರಮೇಧ, ಯುದ್ಧ ಅಪರಾಧಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಇದು ಅಂತಿಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ.
- ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮೊದಲ ಶಾಶ್ವತ, ಒಪ್ಪಂದ ಆಧಾರಿತ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ರೋಮ್ ಶಾಸನದ (the Rome Statute) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಜುಲೈ 1, 2002 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಧನಸಹಾಯ: ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಭರಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಇದು ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ನಿಗಮಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
ರಚನೆ ಮತ್ತು ಮತದಾನದ ಅಧಿಕಾರ:
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ (ಐಸಿಸಿ) ನಿರ್ವಹಣೆ, ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಸದಸ್ಯರ ಸಭೆ, ಪ್ರತಿ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಒಬ್ಬ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೂ ಒಂದು ಮತವಿದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ವಾನುಮತದ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು “ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ”. ಒಂದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ, ಮತದಾನದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ICC ಓರ್ವ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಅವರನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ಸದಸ್ಯರು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಟೀಕೆಗಳು:
- ಇದು ಶಂಕಿತರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.
- ಐಸಿಸಿ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಟರ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಅಧಿಕಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ತಪಾಸಣೆ ಮತ್ತು ಸಮತೋಲನವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯಗೊಳಿಸಿದ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಗಳು ಅಥವಾ ಇತರ ದುರುಪಯೋಗಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಾಕಷ್ಟು ರಕ್ಷಣೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿಮರ್ಶಕರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಐಸಿಸಿಯು ಪಕ್ಷಪಾತದ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ, ಎಂಬ ಆರೋಪ ಹೊತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮಾಡಿದ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವ ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸಣ್ಣ, ದುರ್ಬಲ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಾಯಕರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಶಿಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪವಿದೆ.
- ಐಸಿಸಿಯು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಹಕಾರವಿಲ್ಲದೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಇದು ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಕರಣಗಳ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮಂಜಸವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಕಠಿಣ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸದೆ ತನ್ನ ನ್ಯಾಯಪರತೆಯನ್ನು ಹುಸಿಗೊಳಿಸಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ : 3
ಸರ್ಕಾರಿ ಸಾಲ ಎಂದರೇನು?
(What is government borrowing?)
ಸಂದರ್ಭ:
ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಪೀಡಿತ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ‘ಆದಾಯದ ಅಂತರವನ್ನು’ ಭರಿಸಲು ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು 5.03 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಸಾಲವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ‘ಬಾಂಡ್’ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ರೂ. 7.02 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯನ್ನು ‘ದಿನಾಂಕದ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್’ ಮತ್ತು ‘ಖಜಾನೆ ಬಿಲ್ಲುಗಳ’ ಮೂಲಕ ಪೂರೈಸಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಬಜೆಟ್ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಶೇ .6.8 ಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದು 2021 ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಅಂದಾಜು ಜಿಡಿಪಿಯ ಶೇಕಡಾ 9.5 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ.
‘ಸರ್ಕಾರಿ ಸಾಲ’ ಎಂದರೇನು?
ಈ ಸಾಲವು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಸಾಲವಾಗಿದೆ, ಇದು ಬಜೆಟ್ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳದ ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಭದ್ರತೆಗಳು (G-sec) ಮತ್ತು ಖಜಾನೆ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಸಾಲ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿದ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಾಲವು ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸಿನ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ?
ಸರ್ಕಾರದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯ ಭಾರೀ ಹೊರೆಗೆ ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಸಾಲದ ಮೇಲೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಬಡ್ಡಿಯೇ ಕಾರಣ.
ಸರ್ಕಾರವು ಅಂದಾಜು ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲವನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಅದರ ಬಡ್ಡಿ ವೆಚ್ಚವೂ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರದ ಮೇಲೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ದೊಡ್ಡ ಸಾಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲದಿಂದ ಜಿಡಿಪಿ ಅನುಪಾತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
‘ಆಫ್-ಬಜೆಟ್ ಸಾಲ’ ಎಂದರೇನು?
‘ಆಫ್-ಬಜೆಟ್ ಸಾಲ’ (Off-budget borrowing) ಎಂದರೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ದೇಶನಗಳ ಮೇಲೆ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಪಡೆದ ಸಾಲಗಳು. ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ನೇರವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
- ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಈ ಸಾಲಗಳ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರದ ಮೇಲೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಅವುಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಇದು ದೇಶದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
ತೈವಾನ್ ಜಲಸಂಧಿ:
- ತೈವಾನ್ ಜಲಸಂಧಿಯು (Taiwan Strait) 110 ಮೈಲಿ ಅಗಲದ ಸಾಗರ ಚಾನಲ್ ಆಗಿದ್ದು, ತೈವಾನ್ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಚೀನಾದ ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದನ್ನು ಫಾರ್ಮೋಸಾ ಜಲಸಂಧಿ ಅಥವಾ ತೈ-ಹೈ (ತೈ ಸಮುದ್ರ) ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
- ತೈವಾನ್ ಜಲಸಂಧಿಯು ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನಾ ಸಮುದ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅದರ ಉತ್ತರ ಭಾಗವು ಪೂರ್ವ ಚೀನಾ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ.
- ಜಲಸಂಧಿಯು ಚೀನಾದ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದ ಗಡಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಫುಜಿಯಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ.
ಆಕಾಶ್ ಪ್ರೈಮ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ:
(Akash Prime)
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಆಕಾಶ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಯ ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರ- ‘ಆಕಾಶ್ ಪ್ರೈಮ್’ ಅನ್ನು DRDO ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದೆ.
- ಆಕಾಶ್ ಪ್ರೈಮ್ ಈಗಿರುವ ಆಕಾಶ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಉತ್ತಮ ನಿಖರತೆಗಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಕ್ಟಿವ್ ರೇಡಿಯೋ ಫ್ರೀಕ್ವೆನ್ಸಿ (Radio Frequency) ಫೈಂಡರ್ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- ಕ್ಷಿಪಣಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಇತರ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತವೆ.
Join our Official Telegram Channel HERE for Motivation and Fast Updates
Subscribe to our YouTube Channel HERE to watch Motivational and New analysis videos
