ಪರಿವಿಡಿ :
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 2:
1. ಸಚಿವರನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಆದೇಶವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಹೈಕೋರ್ಟ್.
2. ಆಹಾರದಲ್ಲಿನ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟ್ (ಪರಿವರ್ತಿತ ಕೊಬ್ಬು) ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಕಡಿತಗಳಿಸಿದ FSSAI .
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ 3:
1. ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು.
2. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಉರ್ಜಾ ಗಂಗಾ ಯೋಜನೆ.
3. ಹೋಪ್: ಅರಬ್ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ, ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೊದಲ ಯೋಜನೆ.
4. ಹಿಮನದಿಯ ಸ್ಫೋಟ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಅದು ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ?
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
1. ಧೌಲಿ ಗಂಗಾ.
2. ತಪೋವನ್ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ.
3. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಂಡಳಿ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ – 2
ವಿಷಯಗಳು: ಕಾರ್ಯಾಂಗದ ರಚನೆ, ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು,ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ, ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಇಲಾಖೆಗಳು; ಒತ್ತಡ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ / ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪಾತ್ರ.
ಸಚಿವರನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಆದೇಶವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಹೈಕೋರ್ಟ್:
ಸಂದರ್ಭ:
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜನೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು (State Election Commissioner-SEC) ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವ ಪೆದ್ದಿರೆಡ್ಡಿ ರಾಮ್‌ಚಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 21 ರವರೆಗೆ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವಂತೆ (ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು) ಆದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ಆದರೆ, ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ವಜಾ ಮಾಡಿದೆ.
- ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಈ ಆಕ್ಷೇಪಾರ್ಹ ಅಥವಾ ಪ್ರಚೋದನಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮವು ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಮೀರಿದ್ದು ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನದ 14 ಮತ್ತು 21 ನೇ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಅಧಿಕಾರಗಳು:
- ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ, ಸಂವಿಧಾನದ 243 ಕೆ ವಿಧಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಳೀಯ / ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಸಚಿವರನ್ನು ಅವರ ವಸತಿ ಆವರಣಕ್ಕೆ “ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲು” ಡಿಜಿಪಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
‘ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ’ ಕುರಿತು:
ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವನ್ನು ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ, 243 K, ಯಿಂದ 243 ZA ವಿಧಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರಿಗೆ, ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು, ಚುನಾವಣಾ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು, ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರನ್ನು ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 243 (C 3) ಕಲಂ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರು (ಎಸ್‌ಇಸಿ) ಕೋರಿದಾಗ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಆಯೋಗದ ಇತರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರಗಳು :
ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಗಳ (SEC) ರಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 243 K ಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂವಿಧಾನದ 324 ನೇ ವಿಧಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ (Election Commission of India) ಸಮನಾದ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- ಕಿಶನ್ ಸಿಂಗ್ ತೋಮರ್ vs ಅಹಮದಾಬಾದ್ ನಗರ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ (Election Commission of India) ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತ್ತು, ಅದೇ ರೀತಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸಹ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ (ಎಸ್‌ಇಸಿ) ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದೆ.
ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದ ಮಿತಿ
ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವ-ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
- ಸಂವಿಧಾನದ 243-O ವಿಧಿಯು ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು (ಎಸ್‌ಇಸಿ) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಚುನಾವಣಾ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ.
- ಅಂತೆಯೇ, 329 ನೇ ವಿಧಿಯು, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು (ECI) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿರುವ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ.
- ಚುನಾವಣೆ ಮುಗಿದ ನಂತರವೇ ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅಥವಾ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಅರ್ಜಿಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರಶ್ನಿಸಬಹುದು.
- ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು
ಆಹಾರದಲ್ಲಿನ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟ್ (ಪರಿವರ್ತಿತ ಕೊಬ್ಬು) ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಕಡಿತಗಳಿಸಿದ FSSAI :
FSSAI Caps Trans Fatty Acids In Food:
ಸಂದರ್ಭ:
ಭಾರತೀಯ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು (The Food Safety and Standards Authority of India) ತೈಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬುಗಳಲ್ಲಿನ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟಿ ಆಸಿಡ್ (TFA) ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮಾನದಂಡಗಳ (ಮಾರಾಟದ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧ ಮತ್ತು ನಿಷೇಧ) ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅನುಮತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಿತಿಯಾದ 5% ರಿಂದ 2021 ಕ್ಕೆ 3% ಮತ್ತು 2022 ರ ವೇಳೆಗೆ 2% ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವ ಮಿತಿ ನಿಗದಿಗೊಳಿಸಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮಾನದಂಡಗಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು (FSSAI) ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು (ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ನಿಷೇಧ ಮತ್ತು ನಿಷೇಧ) ನಿಯಮಗಳನ್ನು (Food Safety and Standards (Prohibition and Restriction on Sales) Regulations) 2021 ಕ್ಕೆ 3% ಮತ್ತು ತೈಲಗಳಲ್ಲಿನ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟಿ ಆಸಿಡ್ (TFA) ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿತು. ಕೊಬ್ಬುಗಳು 2022 ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು 2% ಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆ:
ಪರಿಷ್ಕೃತ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಖಾದ್ಯ ತೈಲಗಳು, ವನಸ್ಪತಿ (ಭಾಗಶಃ ಹೈಡ್ರೋಜನೀಕರಿಸಿದ ತೈಲಗಳು), ಮಾರ್ಗರೀನ್(ಅಡಿಗೆಗೆ ಬಳಸುವ ಜಿಡ್ಡು ಪದಾರ್ಥ/ ಕೃತಕ ಬೆಣ್ಣೆ ) ಬೇಕರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವ ಇತರ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಾದ ತರಕಾರಿ ಕೊಬ್ಬು ಸಂಯೋಜಿತ ಕೊಬ್ಬಿನಂತಹ ಇತರ ಅಡುಗೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಗಶಃ ಹೈಡ್ರೋಜನೀಕರಿಸಿದ ತೈಲಗಳು ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅದು ಮೃದುವಾದ ಬೆಣ್ಣೆಯ ಸ್ಥಿರತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆಹಾರ ತಯಾರಕರು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳು, ಬೇಯಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಟಿಕ್ ಮಾರ್ಗರೀನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಶಃ ಹೈಡ್ರೋಜನೀಕರಿಸಿದ ತೈಲವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ನಿಯಮಿತವಾದ ತೈಲಕ್ಕಿಂತ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಅಗತ್ಯತೆ :
- ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬುಗಳು ಹೃದಯಾಘಾತದ ಅಪಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹೃದಯರಕ್ತನಾಳದ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಸಂಭವಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬುಗಳ ಸೇವನೆಯು ಹೃದಯದ ಕಾಯಿಲೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಟೈಪ್ 2 ಮಧುಮೇಹಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
- ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಜನ್ಯ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟಿ (ಪರಿವರ್ತಿತ ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲ) ಆಸಿಡ್ ಗಳ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಸುಮಾರು 5.4 ಲಕ್ಷ ಸಾವುಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿವೆ.
- 2023 ರ ವೇಳೆಗೆ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬನ್ನು / ಪರಿವರ್ತಿತ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಕರೆ ನೀಡಿದೆ.
ಕೈಗಾರಿಕಾ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲಗಳು ಯಾವುವು?
What are industrial trans fatty acids?
- ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ‘ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಫ್ಯಾಟಿ ಆಸಿಡ್’ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ದ್ರವ ತರಕಾರಿ ತೈಲಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸಲು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಅನ್ನು ಬೆರೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ಕೆಡದಂತೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅಗ್ಗವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಕಲಬೆರಿಕೆಯಾಗಿ (ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿ) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಅವು ಬೇಯಿಸಿದ, ಹುರಿದ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಲಬೆರಕೆ ಮಾಡಿದ ತುಪ್ಪದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವು ಕೋಣೆಯ ಉಷ್ಣಾಂಶದಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
- ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಕೊಬ್ಬುಗಳು ಕೊಬ್ಬಿನ ಅತ್ಯಂತ ಹಾನಿಕಾರಕ ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಅಪಧಮನಿಗಳ ಅಡಚಣೆ, ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಹೃದಯಾಘಾತ ಮತ್ತು ಇತರ ಹೃದಯ ಸಂಬಂಧಿ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ರಿಕೆ – 3
ವಿಷಯಗಳು: ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆ, ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಕ್ರೂಢೀಕರಣ , ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳು.
ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು: (OMO)
Open Market Operations:
ಸಂದರ್ಭ:
ಫೆಬ್ರವರಿ 10 ರಂದು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ₹ 20 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ಮೊತ್ತದ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.
ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಎಂದರೇನು?
ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ (Open Market Operations – OMO) ಎಂದರೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಭದ್ರತೆಗಳು ಅಥವಾ ಸಾಲಪತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಖಜಾನೆ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಅಥವಾ ದೇಶದ ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಖರೀದಿಸುವುದು ಆಗಿದೆ.
- ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
- ಇದು ಪರಿಮಾಣಾತ್ಮಕ (quantitative) ಹಣಕಾಸು ನೀತಿ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಮಾಡುವವಿಧಾನ:
ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಮೂಲಕ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು (OMO) ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐ ಸಾರ್ವಜನಿಕರೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.
OMO vs ದ್ರವ್ಯತೆ (liquidity):
- ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವಿತ್ತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ದ್ರವ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಬಯಸಿದಾಗ, ಅದು ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ದ್ರವ್ಯತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ವಿತ್ತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ದ್ರವ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಯಸಿದಾಗ, ಅದು ಸರ್ಕಾರಿ ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಹಣ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಬಡ್ಡಿದರಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.
‘ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ’ ವಿಧಗಳು :
ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ‘ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು’ (OMO) ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ:
- ಸಂಪೂರ್ಣ ಖರೀದಿ – ಇದು ಶಾಶ್ವತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಭದ್ರತೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ಖರೀದಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
- ಮರುಖರೀದಿ ಒಪ್ಪಂದ – ಇದು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮರುಖರೀದಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ: ಇಂಧನ, ಬಂದರುಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು, ರೈಲ್ವೆ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಉರ್ಜಾ ಗಂಗಾ ಯೋಜನೆ:
Pradhana Mantri Urja Ganga Project:
ಸಂದರ್ಭ:
ದೇಶದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಅನಿಲ ಕಂಪನಿ ಗೇಲ್ (ಇಂಡಿಯಾ) (GAIL (India) Ltd) ಲಿಮಿಟೆಡ್ 2,433 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳವನ್ನು ಭಾರತದ ಅನಿಲ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿದೆ. ಈ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ನೊಂದಿಗೆ, ರಾಜ್ಯವು ಅಡುಗೆ ಇಂಧನಕ್ಕಾಗಿ ಇಂತಹ ಅನಿಲ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲಿದೆ, ಇದು ಎಲ್‌ಪಿಜಿ ಮತ್ತು ಸಿಎನ್‌ಜಿಗಿಂತ ಅಗ್ಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ್ದಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಅದರ ಎಲ್ಲಾ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಯೂರಿಯಾವನ್ನು ಇಂಧನವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಬಿಹಾರದ ದೋಬಿಯಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ದುರ್ಗಾಪುರದವರೆಗಿನ 348 ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದದ ಈ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಉರ್ಜಾ ಗಂಗಾ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಉರ್ಜಾ ಗಂಗಾ ಯೋಜನೆಯ ಕುರಿತು:
- ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಉರ್ಜಾ ಗಂಗಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
- ಈ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಒಡಿಶಾಗೆ 2540 ಕಿ.ಮೀ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಮುಂದಿನ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ನಿಂದ (ಕೊಳವೆ ಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ) LPG ಒದಗಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸ್ವಚ್ಛ ಅಡುಗೆ ಅನಿಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
- ಈ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 25 ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮೂಹಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವುದು. ಈ ಮೂಲಕ ಅನಿಲವನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು.
ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ನ ಉದ್ದದ ವಿತರಣೆ:
- ಯೋಜನೆಯಡಿ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಉದ್ದ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 338 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 441 ಕಿ.ಮೀ. ಇರುವುದು.
- ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ 500 ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದದ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಹಾಕಲಾಗುವುದು.
- ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಉದ್ದ ಕ್ರಮವಾಗಿ 542 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು 718 ಕಿ.ಮೀ. ಇರುವುದು.
ವಿಷಯಗಳು: ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ರೊಬೊಟಿಕ್ಸ್, ನ್ಯಾನೊ-ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜಾಗೃತಿ.
ಹೋಪ್: ಅರಬ್ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ, ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೊದಲ ಯೋಜನೆ:
(Hope: UAE’s first mission to Mars):
ಸಂದರ್ಭ:
ಅರಬ್ ಜಗತ್ತಿನ ಮೊದಲ ಅಂತರ್ ಗ್ರಹ ಮಿಷನ್, ಆದ ಹೋಪ್ ಮಿಷನ್ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹ – ಯೋಜನೆಯು ಫೆಬ್ರವರಿ 9 ರಂದು ಮಂಗಳನ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಲುಪುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಂಪು ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನದ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುವ ಪ್ರಯಾಣದ ಅತ್ಯಂತ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹೋಪ್ ಮಿಷನ್ ಕುರಿತು: (Hope Mission):
ಮಿಷನ್ ಹೋಪ್ ಅನ್ನು 2015 ರಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಅರಬ್ ಪ್ರಪಂಚದ ಮೊದಲ ಅಂತರಗ್ರಹ ಮಿಷನ್ (interplanetary mission) ಆಗಿದೆ.
- ಹೋಪ್ ಮಿಷನ್ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹವನ್ನು ಸುತ್ತುವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ವಿರಳ ವಾತಾವರಣವನ್ನು (ತೆಳುವಾದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು) ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರು ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಮಾರ್ಸ್ ಮಿಷನ್- (Emirates Mars Mission- EMM), ಆರ್ಬಿಟರ್ ಅನ್ನು ಹೋಪ್ ಅಥವಾ ‘ಅಲ್ ಅಮಲ್’ (‘Al Amal’) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ಮಿಷನ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ, ಹೋಪ್ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಯುಎಸ್, ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಆರು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರಲಿದೆ.
ಹೋಪ್ ಆರ್ಬಿಟರ್ (Hope Orbiter):
ಹೋಪ್ ಪ್ರೋಬ್‌ ಯೋಜನೆಯು ಮಂಗಳನ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು (Martian year) ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಸುಮಾರು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಸಮನಾದುದು.
ಹೋಪ್ ಪ್ರೊಬ್‌ ನ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಗ್ರಹದ ಹವಾಮಾನದ ಕೆಳ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ, ಮತ್ತು ಮಂಗಳನ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
- ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನ ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ವಾತಾವರಣದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಂಗಳನ ಅಂಗಳವು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದ ತಪ್ಪಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದು.
- ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದೇಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ:
- ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳ ಅವಶೇಷಗಳ ಪುರಾವೆಗಳು ಈ ಕೆಂಪು ಗ್ರಹವು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಗಳ ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
- ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಹಿಂದಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆಯು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯಗಳು : ವಿಪತ್ತು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ.
ಹಿಮನದಿಯ ಸ್ಫೋಟ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಅದು ಏಕೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ?
(What is a glacier outburst flood and why does it occur?)
ಸಂದರ್ಭ:
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಚಮೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜೋಶಿಮಠದಲ್ಲಿ ನಂದಾದೇವಿ ಹಿಮನದಿ / ಹಿಮನದಿಯ ಒಂದು ಭಾಗ ಮುರಿದ ನಂತರ ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದವು.
- ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯು ತನ್ನಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಟನ್ ನಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದೊಂದು ಹಿಮಗಡ್ಡೆಯ ಒಡಲಲ್ಲೂ ಹತ್ತಾರು ಸರೋವರ ಗಳಷ್ಟು ನೀರು ಇರುತ್ತದೆ. ಆಯಾ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹಿಮ ಗಟ್ಟುವ ಹಾಗೂ ಕರಗುವ ವಿದ್ಯಮಾನ ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಬೃಹತ್ ಹಿಮಗಡ್ಡೆಗಳು ಒಮ್ಮೆಲೆ ಒಡೆದು ತುಂಡಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು “ಹಿಮನದಿ ಸ್ಪೋಟ” ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೀರು ರಭಸದಿಂದ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಆ ಮೂಲಕ ಅಪಾರ ಜೀವಸಂಕುಲ ಮತ್ತು ನದಿಗೆ ಕಟ್ಟಿರುವ ಅಣೆಕಟ್ಟು, ಸೇತುವೆಗಳ ನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
- 2013 ರ ಕೇದಾರನಾಥ ದುರಂತದ ಕಾಡುವ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿದ ಈ ಹಿಮಪಾತದ ವಿಘಟನೆಯು ಪರಿಸರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹಿಮಾಲಯದ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
- ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ತಪೋವನ್-ರೆಣಿಯಲ್ಲಿರುವ (Tapovan-Reni) ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ 150 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಮಿಕರು ಕಾಣೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರ ಸಿಡಿಯುವುದು ಎಂದರೇನು ?
(What Glacial Lake Outburst Flood– GLOF)?
ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಹಿಮನದಿಯ ಸರೋವರದ ಮೇಲೆ ಹಿಮನದಿಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು ವಿಫಲವಾದಾಗ (ಒಡೆದಾಗ) ‘ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರ ಪ್ರಕೋಪ ಪ್ರವಾಹಗಳು’ (Glacial Lake Outburst Flood– GLOF ) ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.
GLOF – ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
- ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ, ನೀರು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆವರ್ತಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅವಧಿಯು ಕೆಲವು ಗಂಟೆಗಳಿಂದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಇವುಗಳಿಂದಾಗಿ, ದೊಡ್ಡ ನದಿಗಳ ಕೆಳಗಿನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹರಿವು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ, ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಿಮನದಿಯ ಸ್ಪೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು:
- ಸವೆತ,
- ನೀರಿನ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ.
- ಹಿಮಪಾತ.
- ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಕೆಳಗೆ ಭೂಕಂಪನ .
- ಹತ್ತಿರದ ಹಿಮನದಿಯ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವು ಇನ್ನೊಂದು ಹಿಮನದಿಯ ಸರೋವರದೊಳಗೆ ಕುಸಿದಾಗ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರು ಸ್ಥಳಾಂತರ ಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ .
- ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ- ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಮೊದಲಾದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ 2100 ನೇ ಇಸವಿ ವೆಳೆಗೆ ತಾಪಮಾನವು4 ರಿಂದ 5.4 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಹಿಮರಾಶಿಯ ಕಾಲು ಭಾಗವು 2050ರ ವೇಳೆಗೆ, ಅರ್ಧಭಾಗವು 2100ರ ವೇಳೆಗೆ ನಷ್ಟವಾಗಲಿದೆ, ಎಂದು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಕುರಿತ ಅಂತರಸರ್ಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿ 2100 (IPCC) ಹೇಳಿದೆ.
ಪರಿಣಾಮಗಳು:
ಹಿಮನದಿ / ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಬಹುದಾದರೂ, ಅವು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಘನ ಮೀಟರ್ ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮ ಅಥವಾ ಹಿಮನದಿಯ ಹರಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಇವುಗಳಿಂದ ನೀರಿನ ಹರಿವು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ.
ನಂದಾದೇವಿ ಹಿಮ ನದಿ ಎಂದರೇನು?
ನಂದಾ ದೇವಿ ಹಿಮನದಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತವಾದ ನಂದಾ ದೇವಿ ಪರ್ವತದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಂದಾದೇವಿ ಪರ್ವತವು ‘ಕಾಂಚನಜುಂಗ’ದ ನಂತರದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತ ಶಿಖರವಾದರೂ, ಇದು ಇಡೀ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರದೇಶದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತವಾಗಿದೆ. ಕಾಂಚನಜುಂಗಾ ಪರ್ವತವು ಭಾರತ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು:
ಧೌಲಿಗಂಗಾ:
- ವಸುಧರಾ ತಾಲದಲ್ಲಿ ಉಗಮವಾಗುವ ದೌಲಿಗಂಗಾ ಬಹುಷಃ ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ದೊಡ್ಡ ಹಿಮನದಿಯಾಗಿದೆ. ಅಂಕುಡೊಂಕು ತಿರುವುಗಳುಳ್ಳ ಈ ನದಿಯು ನಂದಾದೇವಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಿಪ್ಪಲ್ ನದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸಂಚರಿಸುತ್ತದೆ.
- ಈ ನದಿಯು ವಿಷ್ಣುಪ್ರಯಾಗದ ಬಳಿ ಅಲಕಾನಂದ ನದಿಯಲ್ಲಿ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
- ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಹಲವು ಉಪನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಸಹ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿರಲು ಕಾರಣ?
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ನಂದಾದೇವಿ ಹಿಮನದಿಯ ಒಂದು ಭಾಗ ಕುಸಿದು ಧೌಲಿಗಂಗದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದ ನಂತರ, ಈ ನದಿಯು ಸಾವಿನ ಪ್ರವಾಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದೆ.
ತಪೋವನ ಜಲಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆ :
(Tapovan hydro power project):
ತಪೋವನ ವಿಷ್ಣುಘಡ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರವು ಹರಿಯುವ ನದಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ 520 ಮೆಗಾವ್ಯಾಟ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಚಮೋಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ದೌಲಿಗಂಗಾ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಂಡಳಿ :
(National Safety Council):
ಶ್ರೀ ಎಸ್.ಎನ್. ಸುಬ್ರಮಣ್ಯನ್ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ 3 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನೇಮಕವಾಗಿದ್ದಾರೆ.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಂಡಳಿ (NSC)ಯು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಮಂತ್ರಾಲಯದಿಂದ ೪ನೇ ಮಾರ್ಚ್ 1966 ರಂದು ರಚಿತವಾಯಿತು.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ (Safety, Health and Environment- SHE) ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
- ಇದೊಂದು ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ, ಲಾಭರಹಿತ ಉನ್ನತ ಮಂಡಳಿಯಾಗಿದ್ದು, ಸೊಸ್ಸೈಟಿ ನೋಂದಣಿ ಕಾಯ್ದೆ-1860 ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಕಾಯ್ದೆ-1950ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ನೋಂದಾಯಿತವಾಗಿದೆ.
